Isbania

(Waxaa laga soo toosiyay Spania)

Isbaaniya (spania) ama boqortooyada Isbaaniya waa wadan ku yaalo Koonfurta Galbeed ee qaarada Yurub. Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Andorra, Faransiiska, Gibraltar iyo Bortuqaal, wadankaan waxoo aad uugu dhawyahay xuduudka Maroko oo u dhaxeeso Badda Dhexe. Shacabka degen spania waxee gaarayaan ilaa 46,468,102 oo qof. magaalo madaxda wadanka waa Madrid. Wadanka Isbania waxoo leeyahay 17 gabol iyo 15 magaalo oo waa weyn oo muhiim u ah. w:es:espania

Boqarada Isbania(Soomaaliga)
Reino de España[lower-alpha 1]  (Af-Isbaanish)
Hal ku dheg: Plus ultra  (Af-Laatiin)
(English: "Further Beyond")
Heesta qaranka: Marcha Real  (Af-Isbaanish)[1]
(English: "Royal March")
[[File:
|center|250px|alt=
Location of Isbania (dark green)

– in Europe (green & dark grey)
– in the European Union (green)

|
Location of Isbania (dark green)

– in Europe (green & dark grey)
– in the European Union (green)

]]
Location of Isbania (dark green)

– in Europe (green & dark grey)
– in the European Union (green)

Magaalo madax
Waa Magaalada ugu balaaran
Madrid
Official language Spanish[lower-alpha 3]
Nationality (2020)
Dadka
Xukunka Unitary parliamentary constitutional monarchy
 -  Monarch Felipe VI
 -  Prime Minister Pedro Sánchez
Sharci dejinta Cortes Generales
 -  Aqalka sare Senate
 -  Aqalka hoose Congress of Deputies
Formation
 -  Tartessos XII BC to V BC 
 -  Carthaginian Hispania 572 BC to 206 BC 
 -  Roman Hispania 218 BC 
 -  Visigothic Kingdom 418 
 -  Umayyad Dynasty 711-1031 
 -  Trastámara Dynasty 1369 
 -  Habsburg Dynasty 14 March 1516 
 -  Bourbon Dynasty 16 January 1716 
 -  First Constitution 19 March 1812 
 -  First Democratic Constitution 14 April 1931 
 -  Francoist Spain 1 April 1939 
 -  Current Constitution 29 December 1978 
Baaxad
 -  Guud ahaan 505,990[4] km2 (51st)
195,364 sq mi 
 -  Biyo (%) 0.89 (2015)[5]
Tirada dadka
 -  2020 Tirakoob Template:IncreaseNeutral 47,450,795[6][7][lower-alpha 4] (30th)
 -  Mugga Dadka 94/km2 (120th)
243/sq mi
Wax soo saar (PPP) 2021 qiyaastii
 -  Guud ahaan Management:favri limited liability company Location:muqdisho somali $1.942 trillion[8] (15th)
 -  Qof qof $41,736[8] (32nd)
Wax soo saar (Iskaga magacaaban) 2021 estimate
 -  Guud ahaan Management:favri limited liability company Location:muqdisho somali $1.450 trillion[8] (13th)
 -  Calaa qof $31,178[8] (26th)
Qaybsiga (2019)positive decrease 33.0[9] (medium / 103rd)
Kobaca (2019)Management:favri limited liability company Location:muqdisho somali 0.904[10] (very high / 25th)
Lacagta Euro[lower-alpha 5] () (EUR)
Waqtiga WET and CET (UTC⁠±0 to +1)
 -  Xagaa (DST) WEST and CEST (UTC+1 to +2)
Note: most of Spain observes CET/CEST, except the Canary Islands which observe WET/WEST.
Taariikhda dd/mm/yyyy (CE)
Wadista Baabuurta right
Thiinada telka +34
ISO 3166 code ES
Furaha Internetka .es[lower-alpha 6]

Taariikh wax ka badal

Aadanaha casriga ahi markii ugu horraysay waxay yimaadeen jasiiradda Iberian ee ku dhow 35,000 oo sano ka hor. Dhaqamada Iberian oo ay weheliyaan dhaqanno qadiimiga ah ee Fiktooriya, Giriiga iyo Carthagini ayaa lagu horumariyey badhtamihii illaa iyo intii uu xukunka Roomaanka ku jiray ilaa 200 BCE, ka dib markii gobolkani magaciisa lagu magacaabo Hispania, oo ku salaysan magacii hore ee Spian ama Spania. Dhamaadka Boqortooyada Roomaanku waxay qabsadeen qabaa'ilka reer yurubiyaanka ah ee ka yimid Yurubta Dhexe, waxay ku soo duuleen jasiiradda Iberian waxayna aasaaseen dhinacyo badan oo madaxbannaan oo ka jira gobollada galbeedka, oo ay ku jiraan Sueves, Alans iyo Vandals. Ugu dambeyntii, Visigoths ayaa si adag u dhex gali lahaa dhammaan xudduudaha madaxbanaan ee ku yaala jasiiradda, oo ay ku jiraan gobollada Byzantine, oo ah Boqortooyada Toledo, kaas oo midba midka yar ama mid yar midoobaya siyaasad ahaan, si caddaalad ah iyo sharci ahaanba dhammaan goboladii Roomaanka ahaa ama boqortooyooyinkii guusha ka ahaa wixii markii danbe loo aqoonsaday Hispania.

Boqolkii 8aad ee boqornimada Boqortooyada Visigothic waxay ku dhacday Moors, kuwaas oo u yimid inay u xukumaan badmaaxa sanadka 726, iyaga oo ka tegaya mugdi yar oo masiixiyiin ah oo woqooyi ah, ilaa toddoba qarniyo Boqortooyada Granada. Tani waxay tagtay dagaalo badan intii lagu jiray muddada dheer ee dib-u-heshiisiinta ee Jasiiradda Iberian, taas oo horseeday abuurista Boqortooyada Leon, Boqortooyada Castille, Boqortooyada Aragon iyo Boqortooyada Navarre oo ah boqortooyooyinka boqortooyada ee ugu muhiimsan ee soo wajahda duullaanka. Ka dib markii lagu guuleystey Moorish, Yurubiyiintu waxay billaabeen nidaam tartiib tartiib ah oo lagu soo celinayo gobolka Reconquista, [11] kaas oo qarnigii 15aad ku dhammaaday soo ifbaxay Spain oo ah waddan midaysan oo ka hooseysa Boqortooyada Katoolikada. Xilligii casriga ahaa ee loo yaqaan 'Golden Golden Era', wuxuu noqday mid ka mid ah taariikhda caalamka ugu horeeya taariikhda caalamka, sababtoo ah isku xirka Isbaanishka ee Ameerika, oo ka tagay dhaqan iyo luuqad kala duwan oo ay ka mid yihiin in ka badan 500 milyan oo Hispanophones ah, ugu badnaa luuqadda hooyo, ka dib Mandarin Chinese.

Xubin wax ka badal

Waddanmaha La Deggan Isbania wax ka badal



Dalalka Yurub  
Albania • Andorra • Armania • Aserbiijaan • Awstriya • Belarus • Beljim • Boland • Midowga Boqortooyada • Bortuqaal • Bosniya • Bulgaria • Denmark • Estoniya • Faatikan • Faransiiska • Finland • Giriig • Holland • Hungaria • Isbania • Islofaakiya • Isloveeniya • Iswisarland • Iswiidhan • Jarmalka • Joorjiya • Kosofo • Kroatia • Latfiya • Liechtenstein • Lithuaniya • Luksemburg • Makedonia • Malta • Monako • Montenegro • Norway • Romania • Ruushka • San Marino • Serbia • Talyaaniga • Jamhuuriyadda Tashik • Turki


Cite error: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

  1. Presidency of the Government (11 October 1997). (PDF) https://web.archive.org/web/20150924034615/http://www.boe.es/boe/dias/1997/10/11/pdfs/A29594-29600.pdf. Waxaa laga kaydiyay the original (PDF) 24 September 2015.  Barameter aan la aqoon |url-status= ignored (caawin); Maqan ama ebar |title= (caawin)
  2. . Lamoncloa.gob.es https://web.archive.org/web/20130325101204/http://www.lamoncloa.gob.es/IDIOMAS/9/Espana/LeyFundamental/index.htm. Waxaa laga kaydiyay the original 25 March 2013. Soo qaatay 26 April 2013.  Barameter aan la aqoon |url-status= ignored (caawin); Maqan ama ebar |title= (caawin)
  3. ine.es. Instituto Nacional de Estadística https://www.ine.es/jaxi/Datos.htm?path=/t20/e245/p08/l0/&file=01006.px#!tabs-tabla.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  4. Instituto Nacional de Estadística (Spain) (PDF) https://web.archive.org/web/20150924144913/http://www.ine.es/prodyser/pubweb/anuario08/anu08_01entor.pdf. Waxaa laga kaydiyay the original (PDF) 24 September 2015. Soo qaatay 14 April 2015.  Barameter aan la aqoon |url-status= ignored (caawin); Maqan ama ebar |title= (caawin)
  5. . Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#. Soo qaatay 11 October 2020.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  6. ine.es https://www.ine.es/dyngs/INEbase/es/operacion.htm?c=Estadistica_C&cid=1254736177012&menu=ultiDatos&idp=1254734710990. Soo qaatay 11 February 2021.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  7. 7.0 7.1 . National Statistics Institute (INE). June 2020 https://web.archive.org/web/20170628123003/http://www.ine.es/dyngs/INEbase/es/operacion.htm?c=Estadistica_C&cid=1254736176951&menu=ultiDatos&idp=1254735572981. Waxaa laga kaydiyay the original (PDF) 28 June 2017.  Barameter aan la aqoon |url-status= ignored (caawin); Maqan ama ebar |title= (caawin)
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 IMF.org. International Monetary Fund https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=512,914,612,614,311,213,911,314,193,122,912,313,419,513,316,913,124,339,638,514,218,963,616,223,516,918,748,618,624,522,622,156,626,628,228,924,233,632,636,634,238,662,960,423,935,128,611,321,243,248,469,253,642,643,939,734,644,819,172,132,646,648,915,134,652,174,328,258,656,654,336,263,268,532,944,176,534,536,429,433,178,436,136,343,158,439,916,664,826,542,967,443,917,544,941,446,666,668,672,946,137,546,674,676,548,556,678,181,867,682,684,273,868,921,948,943,686,688,518,728,836,558,138,196,278,692,694,962,142,449,564,565,283,853,288,293,566,964,182,359,453,968,922,714,862,135,716,456,722,942,718,724,576,936,961,813,726,199,733,184,524,361,362,364,732,366,144,146,463,528,923,738,578,537,742,866,369,744,186,925,869,746,926,466,112,111,298,927,846,299,582,487,474,754,698,&s=PPPPC,&sy=2020&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1=. Soo qaatay 11 February 2021.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  9. ec.europa.eu. Eurostat https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1. Soo qaatay 3 August 2020.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  10. (PDF). United Nations Development Programme. 10 December 2019 http://hdr.undp.org/en/content/latest-human-development-index-ranking. Soo qaatay 10 December 2019.  Maqan ama ebar |title= (caawin)