Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa Ha Ahaato

Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa Ha Ahaato Salalaahu Calayhi Wa Salam (ingiriis: Peace Be Upon Him; carabi: ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ; sidoo kale: ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺳﻠﻢ, "ṣall Allāhu ʿalay-hi wa-sallam", loo soo gaabiyo: S.A.W.) waa kalmado ay asxaabta Nebi Muxamedﷺ samaysteen kadib markii ay soodegtay aayadda )إن الله وملائكته يصلون على النبي يأيها ألذين ءامنوا صلو عليه وسلموا تسليما( si ay ugu sharfaan asaga.^[1]^[2] Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa Ha Ahaato, ﷺ, waxaa la sameeyay geeridii nabiga ka dib, taasi ooy asxaabtu isla garteen ineey qadarin iyo sharafta ay u hayaan nabiga ku muujiyaan. Wakhtigaasi asxaabtu waxay soo ururiyeen “noloshii nebiga” (siirada) iyo hab "dhaqankii nebiga" (sunnada) kuwaasi oo ah aasaaska iyo saldhiga shareecada lagu maamulo Dawladda Islaamka. Sidoo kale, asxaabtu waxay isla-garteen in marka la soo hadal-qaado magaca nebiga la dhaho Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa Ha Ahaato (ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ, "ʿalayhi as salām").^[3]^[4]

Taariikhda Nebiga Oo Kooban

Deegaanada Carabiya iyo sidii qabiiladu u kala degi jireen wakhtigii Nebi Muxamed noolaa.

Dad badan oo aan muslim aheyn oo taariikhaha dunida wax ka baadha waxey isku raaceen inuu Nabi Maxamed NNKH uu ahaa qofkii dunida uguu wanaagsanaa. Markey taariikhdu ahayd sanadkii 570kii C.D ayaa Nebigu ku dhashay magaalada Makkah ee deegaanka Xijaas ee dhulka Carabiya. Nebi Muxamed wuxuu ka dhashay beesha reer Haashim ee ka tirsan qabiilka Quraysh. Waalidkii waxay dhinteen asaga oo aad u yar, waxaana soo koriyay awoowgii oo wakhti yar ka dib dhintey. Markaasi masuuliyada nebiga waxaa la wareegay adeerkiis Abu Daalib oo gurigiisa uu ku soo barbaaray Muxamed.

Abtiriskiisa

Muxammed Bin Cabdullaahi Bin Cabdimudalib (Shaybah) Bin Haashim (Camar) Bin Cabdimanaaf (Muqiira) Bin Qusayi (sayd) Bin Kilaab Bin Murra Bin Kacab Bin Lu'ey Bin Ghaalib Bin Fihir Bin Maalik Bin Nadar (Qays) Bin Kinaana Bin Khuzeyma Bin Mudrika Bin Ilyaas Bin Mudar Bin Nizaar Bin Macad Bin Cadnaan.

Dhalashaddii & Barbaarintii rasuulka

Waxa uu Rasuulka ﷺ dhashay sanadkii Maroodiga (Caamul-fiil), maalin Isniin ah oo bisha Rabbiicul-awal ahayd laba iyo toban, 53 sano hijrada ka hor. Markuu dhashay waxay hooyadiis u cid dirtay awaawgiis Cabdimudhalib oo ay ugu bishaareyneysey dhalashada Nabiga ﷺ, Cabdimudhalib waa uu bishaareystey wuxuuna tegey Kacbada oo uu Alle ku baryey wuuna ku shukriyey. Rasuulka ﷺ wuxuu u dooray magaca Maxammed oo ahaa magaca aan carabtu la bixi jirin, wuxuu guday maalinkii toddobaad. Waxaa kale oo la yiraahdaa wuxuu dhashay asaga oo gudan.

Nabiyada iyo Rasuusha

Sida saxda ah sunaha diinta Islaamka waxaa ka mid ah in marka la soo hadal-qaado nebi ama rasuul la yidhaahdo "Naxariisi korkiisa ha ahaato", marka laga reebo Nebi Muxamedﷺ oo la odhanayo "Naxariis iyo Nabadgelyo korkiisa ha ahaato". Midani waa sharfid, qadarin iyo maamuus ay dadka muslimiinta ahi u hayaan nebiyada iyo rusuusha Alle.

Nebiya Ilaahay (s.w,t) ku sheegay kitaabka Quraanka kariimka ah ee lagu soo dejiayay Nebi Muxamedﷺ waa 25 Nabi kuwaasi oo kala ah:

Nabiyada iyo Rusuusha Ku Xusan Quraanka
(الأنبیاء والرسل في القرآن)
Nebi Aadam	Nebi Al-yasac	Nebi Ayuub
Nebi Ciise	Nebi Dulkifli	Nebi Daa'uud
Nebi Haaruun	Nebi Huud	Nebi Ibraahiim
Nebi Idriis	Nebi Ilyaas	Nebi Ismaaciil
Nebi Isxaaq	Nebi Luud	Nebi Muuse
Nebi Muxamedﷺ	Nebi Nuux	Nebi Saalax
Nabi Shuceyb	Nebi Sulaymaan	Nebi Yaxye
Nebi Yacquub	Nabi Yuusuf	Nebi Yuunus
	Nebi Zakariye

Qoraalo La Mid Ah

Xigasho

Islām—The Way to God by Submission (en)

↑ "ingiriis: Peace Be Upon Him; carabi: ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ; sidoo kale: ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺳﻠﻢ, "ṣall Allāhu ʿalay-hi wa-sallam", loo soo gaabiyo: S.A.W."
↑ "asxaabta Nebi Muxamedﷺ"
↑ "“noloshii nebiga” (siirada) iyo hab "dhaqankii nebiga" (sunnada)"
↑ "Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa Ha Ahaato (ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ, "ʿalayhi as salām")"

[1] "ingiriis: Peace Be Upon Him; carabi: ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ; sidoo kale: ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺳﻠﻢ, "ṣall Allāhu ʿalay-hi wa-sallam", loo soo gaabiyo: S.A.W."

[2] "asxaabta Nebi Muxamedﷺ"

[3] "“noloshii nebiga” (siirada) iyo hab "dhaqankii nebiga" (sunnada)"

[4] "Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa Ha Ahaato (ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ, "ʿalayhi as salām")"

[1]

[2]

[3]

[4]