Wasaaradda Beeraha Soomaaliya

Wasaaradda Beeraha (MOA) (Af Ingiriis : Ministry of Agriculture) waa wasaarada masuulka ka ah beeraha iyo dallaga wadanka Soomaaliya. Intaasi waxaa dheer, wasaaradani waxay maamushaa isla markaanaa ilaalisaa dhamaan noocyada cuntada wadanka ka baxa ama la soo dejiyo. Wakhti xaadirkan, Wasaarada Beeraha Soomaaliya waxay hoostegtaa Wasiirka Beeraha Mudane Cali Xasan Cusmaan.[1]

Wasaarada Beeraha
Ministry of Agriculture
Warbixin Wasaarada
La-sameeyaySeptember 1960
Hoos-tegtaSoomaaliya
Xarunta
sare
Muqdisho
Waaxda Fulinta
  • Cali Xasan Osman, Wasiirka Beeraha
MaamulkaGolaha Wasiirada Soomaaliya

Hordhac

Waxsoo saarka beeruhu waa isha koowaad ee quudisa xoolaha in ka badan kala badh dadka Soomaalida oo ah xoolo-dhaqato. Sidoo kale, beeraha waxaa ka soo baxa noocyo badan oo dallag ah kaasi oo loo isticmaalo farsamaynta cuntooyinka kala duwan ee wadanka Soomaaliya laga cuno.

Warbixin ay soo saartey Hayada Cuntada Aduunka (WFP) waxaa lagu sheegay in ilaa 65% dhaqaalaha wadanka Soomaaliya ku tiirsan yahay waxsoo saarka xooga dalka, kuwaasi intooda u badan yihiin beeroley.[2] Dhinaca kale, dadka Soomaalidu waxay aad ugu tiirsan yihiin dhaqashada xoolaha nool, kuwaasi oo si toosan ugu xidhan waxsoo saarka beeraha wadanka.[3]

 
Garaaf muujinaya wax soo saarka wadanka Soomaaliya.

Beeraha Soomaaliya (Af Ingiriis : Agriculture in Somalia) waa isha koowaad ee waxsoo saarka wadanka Soomaaliya taasi ooy tiro badan oo dad ahi ku tiirsan yihiin. Sida caadiga ah, dallaga Soomaaliya waa dhamaan dhirta (mudhaha iyo khudaarta) ka soo baxa beeraha wadanka Soomaaliya. Waxsoo saarka beeraha Soomaaliya waxay gaadhsan yihiin 65% Dhaqaalaha aasaasiga wadanka, taasi oo soo ururinaysa isticmaalka wadanka dhexdiisa iyo dhoofinta badeecada dunida inteeda kale loo ganacsi geynayo.

Daaqsiga

Dhaqaalaha wadanka Soomaaliya wuxuu ku salaysan yahay wax soo saarka qadiimiga ah iyo kan casriga ah, taasi oo meelo badan oo wadanka ka mid ahi si tartiib ah u horumarayso.[4] Sida ay xustay Hayada Cuntada Aduunka, beeruhu waa lafdhabarta nolosha iyo jirtaanka bulshada Soomaaliyeed. In ka badan 65% dhaqaalaha wadanka iyo 70% shaqaalaha ayaa ku tiirsan beeraha iyo waxsoo saarkooda.[5]

Juquraafiga Wadanka

 
The Webiga Jubba

Soomaaliya waa dal dhaca bariga qaaradda Afrika ee aagga loo yaqaan Geeska Afrika. Waxa ay xad-wadaag ka yihiin Yemen dhanka Gacanka Cadmeed, waxaa sidoo kale bari ka xigta Badweynta Hindiya dhanka galbeedna waxa ka xiga Itoobiya iyo Jabuuti koonfur galbeedna waxaa ka xiga Kiinya. Soomaaliya waa midda dhanka bare ee ugu fog Afrika, bedkeedu wuxuu gaarayaa 637,540 kiiloomitir labajibbaaran.

 
Muuqaalka buurta Cal Madow ee Sanaag, Soomaaliya.

Soomaaliya waxay dhacdaa bariga fog ee qaaradda afrika taasoo u muuqaal eg qaabka ay u samaysanyahay geeska wayiyisha kaasoo ku badan qaaradda afrika sidaa daraadeed waxaa loogu magacdaray geeska afrika. waxay soomaaliya ku fidsantahay inta u dhaxeysa loolka 10 waqooyi dhigta 49 bari. wuxuu gaarayaa bedka Soomaaliya 637,657 kiiloomitir iskuwareeg ah waxaa ka mid ah 10,320 kiiloomitir iskuwareeg ah waxay biyaha ka hayaan ilaa 1.6% ee bedeka guud ee dalka waxay waxyar uun ka yartahay gobolka Texas ee maraykanka. Sidoo kale waxay Soomaaliya leedahay xuduud barri ah oo dhererkeedu gaaraya 2,340 km ee kala berta dhammaan Jabuuti masaafo dhan 58 kiiloometer, Itoobiya masaafo dhan 1,600 kiiloomiter iyo Kiinya masaafo dhan 682 km, sidaa daraadeed Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer guud ahaan qaaradda Afrika, iyadoo gaareesya xeebta Soomaaliya dhererkeeda 3,025 kiiloomitir ; dhul badeedka Soomaaliya wuxuu gaarayaa ilaa 200 Mayl Bad gudaha Badweynta Hindiya.

Sidoo kale fiiri

Xigasho

  1. "Restructuring the Council of Ministers", Decree No 31/2015, issued on February 6, 2015.
  2. . British Chambers of Commerce http://books.google.com/books?id=SvB0OwAACAAJ. Soo qaatay 20 August 2010.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  3. "Nuqul Archive". Central Intelligence Agency. 2009-05-14. Waxaa laga kaydiyay the original 2016-07-01. Soo qaatay 2009-05-31.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  4. "Central Bank of Somalia - Economy and Finance". Waxaa laga kaydiyay the original 2009-01-24. Soo qaatay 2016-10-13.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  5. . British Chambers of Commerce http://books.google.com/books?id=SvB0OwAACAAJ. Soo qaatay 20 August 2010.  Maqan ama ebar |title= (caawin)