Coordinates: 14°38′N 121°02′E / 14.633°N 121.033°E / 14.633; 121.033

Filibiin waa wadan jasiirado ah oo ku yaalo bariga Aasiya.Wadankaan waxaa markiisa hore soo gumeestay wadanka spania waxoona xornimada ka helay 1898ii kadibneh wadanka Mareykanka, waxoona xornimadiisa ka helay 1946ii.Wadankaan waxaa degan dad gaaraayo ilaa 91,983,000 oo qof. Caasimada wadanka waa Manila. Filipino: Pilipinas [ˌpɪlɪpinɐs] ama Filipinas [ˌfɪlɪpinɐs]), si rasmi ah Jamhuuriyadda Filibiin (Filipino: Republika ng Pilipinas), waa dal madaxbanaan iyo dalal jamac ah ee Koonfur Bari Asia. Waxaa ku yaala Galbeedka Badweynta Baasifigga, waxay ka kooban tahay qiyaastii 7,641 jasiiradaha kuwaas oo lagu sifeeyay saddex qaybood oo waaweyn oo kala ah waqooyi ilaa koonfur: Luzon, Visayas, iyo Mindanao. Magaalada caasimadda ah ee Filibiin waa Manila oo magaalada ugu badani waa Quezon City, labadaba qaybta Metro Manila. Waddamada Galbeedka Shiinaha ee ku yaala Galbeedka, Badda Filibiin oo ku yaala Bariga iyo Badda Galbeedka ee Koonfur Galbeed, Filibiin waxay wadaagaan xudduudaha badda woqooyiga, Vietnam ee galbeedka, Palau iyo bariga iyo Malaysia iyo Indonesia Koonfur. Goobta Filibiin ee ku taala Pacific Island of Fire oo ku dhow Dhul-gariirka ayaa u dhiganta Filibiin inay u egtahay dhulgariir iyo noocyo kale, laakiin waxay sidoo kale ku darsataa khayraadka dabiiciga ah iyo qaar ka mid ah kala duwanaanta noolaha noolaha ee adduunka. Filibiin waxay leedahay aag ah 343,448 kilomitir oo isku wareeg ah (132,606 sq mi) iyo, illaa 2015, dadku waxay ahaayeen ugu yaraan 100 milyan. Laga soo bilaabo Jannaayo 2018, waxay ahayd dalka 8aad ee ugu badan Asia ee ku yaala Asia iyo dalka 12aad ee ugu badan dunida. Qiyaastii 10 milyan Filibiin dheeri ah ayaa ku noolaa dibadda, oo ka kooban mid ka mid ah qurba-joogta ugu wayn dunida. Jinsiyada iyo dhaqamada kala duwan ayaa laga helaa jasiiradaha oo dhan. Waqtiyadii hore, Negritos waxay ahaayeen qaar ka mid ah dadkii ugu da 'yaraa ee degaanka ah. Waxay raaceen mowjado isdaba jooga ah dadka Australiyaanka ah. Is-beddelka la leh Shiinaha, Malay, Hindida, iyo Islaamka ayaa dhacay. Kadibna, dowladaha kala duwan ee tartanka badda waxaa lagu aasaasay xukunka Datus, Rajahs, Sultans ama Lakans.

Republic of the Philippines
Republika ng Pilipinas
Hal ku dheg: 
"Maka-Diyos, Maka-Tao, Makakalikasan at Makabansa"[1]
"For God, People, Nature, and Country"
Heesta qaranka: Lupang Hinirang
Chosen Land
Great Seal
Dakilang Sagisag ng Pilipinas  (Filibiino)
Great Seal of the Philippines
Location of the Philippines
Magaalo madaxManilaa
14°35′N 120°58′E / 14.583°N 120.967°E / 14.583; 120.967
Magaalada uguwayn Quezon City
14°38′N 121°02′E / 14.633°N 121.033°E / 14.633; 121.033
Luqadaha rasmiga ah
National language Filipino
Auxiliary languageb
Qaybaha qoomiyedaha (2011[2])
Dadka Filipino
(masculine or neutral)
Filipina
(feminine)
Pinoy
(colloquial masculine)
Pinay
(colloquial feminine)
Philippine
Xukunka Unitary presidential constitutional republic
 -  President Bongbong Marcos
 -  Vice President Sara Duterte
 -  Senate President Vicente Sotto III
 -  House Speaker Pantaleon Alvarez
 -  Chief Justice Antonio Carpio (acting)
Sharci dejinta Congress
 -  Aqalka sare Senate
 -  Aqalka hoose House of Representatives
Formation of the republic e
 -  Independence from Spain declared June 12, 1898 
 -  Treaty of Paris (1898) / Spanish Cessionc December 10, 1898 
 -  Malolos Constitution / First Philippine Republic e January 21, 1899 
 -  Tydings–McDuffie Act March 24, 1934 
 -  Commonwealth of the Philippines May 14, 1935 
 -  Treaty of Manila / Independence from United States d July 4, 1946 
 -  Current constitution February 2, 1987 
Baaxad
 -  Total 343,448[3]. km2 (63rd)
[convert: invalid number] sq mi 
 -  Biyo (%) 0.61[4] (inland waters)
 -  Land 341,387
Tirada dadka
 -  2015 Tirakoob 100,981,437[5] (12th)
 -  Mugga Dadka 294/km2 (47th)
Template:Data/popdens/sq mi
Wax soo saar (PPP) 2018 qiyaastii
 -  Guud ahaan $955.587 billion[6]
 -  Qof qof $8,815[7].
Wax soo saar (Iskaga magacaaban) 2018 estimate
 -  Guud ahaan $389.484 billion[8].
 -  Calaa qof $3,593[9].
Qaybsiga (2012)43.0[10] (medium / 44th)
Kobaca (2015)Management:favri limited liability company Location:muqdisho somali 0.682[11] (medium / 116th)
Lacagta Peso (₱) (PHP)
Waqtiga PST (UTC+8)
 -  Xagaa (DST) not observed (UTC+8)
Taariikhda
  • mm-dd-yyyy
  • dd-mm-yyyy (AD)
Wadista Baabuurta right[12]
Thiinada telka +63
Furaha Internetka .ph
Website
National Government Portal
Official Gazette of the Republic of the Philippines
a. ^ While Manila proper is designated as the nation's capital, the whole of National Capital Region (NCR) is designated as seat of government, hence the name of a region. This is because it has many national government institutions aside from Malacanang Palace and some agencies/institutions that are located within the capital city.[13]
b. ^ The 1987 Philippine constitution specifies "Spanish and Arabic shall be promoted on a voluntary and optional basis."[14]
c. ^ Filipino revolutionaries declared independence from Spain on June 12, 1898, but Spain ceded the islands to the United States for $20 million in the Treaty of Paris on December 10, 1898 which eventually led to the Philippine–American War.
d. ^ The United States of America recognized the independence of the Philippines on July 4, 1946, through the Treaty of Manila.[15] This date was chosen because it corresponds to the U.S. Independence Day, which was observed in the Philippines as Independence Day until May 12, 1962, when President Diosdado Macapagal issued Presidential Proclamation No. 28, shifting it to June 12, the date of Emilio Aguinaldo's proclamation.[16]
e. ^ In accordance with article 11 of the Revolutionary Government Decree of June 23, 1898, the Malolos Congress selected a commission to draw up a draft constitution on September 17, 1898. The commission was composed of Hipólito Magsalin, Basilio Teodoro, José Albert, Joaquín González, Gregorio Araneta, Pablo Ocampo, Aguedo Velarde, Higinio Benitez, Tomás del Rosario, José Alejandrino, Alberto Barretto, José Ma. de la Viña, José Luna, Antonio Luna, Mariano Abella, Juan Manday, Felipe Calderón, Arsenio Cruz and Felipe Buencamino.[17] They were all wealthy and well educated.[18]

Taariikh wax ka badal

Wadanka filibiin waxoo leeyahay taariikh aad u dheer. wadankaan waxaa la degenaan jiray kumanaan sano ka hor.Wadankaan markiisa hore waxaa degenaan jiray dad la dhoho Negritos ama Aetas, dadkaan socdaal ee wadanka ku soo galeen waqtigii oo jiray buundo dhul ah, isla markaas neh ee dageen meelaha geedaha waa weyn ka baxo.qarnigii kow iyo tobonaat ama sanadihii kunka sano ayaa dad waxee ka imaadeen Malaysiya, Indunisiya, Indoshiina, iyo Taywan, dadkii horay u degenaan jiray wadanka ayaa la guursaday ama la isku milmay. ganacsatada muslimiinta waxee wadanka soo galeen qarnigii 14aad, sidaas darteed ee shacabka muslimiinta ugu badanyihiin wadanka. ganacsatada shiineeska iyo kuwa kale ee indho yarta ah waxee wadanka soo galeen qarnigii 8aad. Yurubiyaanka ugu horeeyay oo imaado wadanka waxoo ahaa nin la dhihi jiray Ferdinand Magellan,waxoo wadanka soo galay sanadka marka oo ahaa 1521, waxoo ahaa nin hogaamiyo u ah dadka isbanishka oo aduunka wax ka raadin jiray, . Jasiiradaha waxaa loogu magacdaray Boqorka isbaanishka wiilkiisa oo la dhoho Filib 2 ee Spania si abaal marin ah.

 
 
 
Mapa de Manila
  1. . Republic of the Philippines https://web.archive.org/web/20140308050740/http://www.gov.ph/1998/02/12/republic-act-no-8491/. Waxaa laga kaydiyay the original March 8, 2014. Soo qaatay March 8, 2014.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  2. Philippine Statistics Authority 2014, pp. 29–34.
  3. size2
  4. . Central Intelligence Agency. October 28, 2009 https://web.archive.org/web/20150719222229/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/rp.html. Waxaa laga kaydiyay the original July 19, 2015. Soo qaatay November 7, 2009.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  5. "Nuqul Archive". www.psa.gov.ph. Waxaa laga kaydiyay the original 2017-02-02. Soo qaatay 2018-09-22.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  6. . International Monetary Fund. October 2016 https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=54&pr1.y=14&c=566&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  7. imf2
  8. imf2
  9. imf2
  10. . World Bank http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/. Soo qaatay March 2, 2011.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  11. (PDF). United Nations Development Programme http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf. Soo qaatay March 21, 2017.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  12. Lucas, Brian (August 2005). http://www.brianlucas.ca/roadside/. Soo qaatay February 22, 2009.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  13. . Malacanang https://web.archive.org/web/19760529010101/http://www.gov.ph/1976/05/29/presidential-decree-no-940-s-1976/. Waxaa laga kaydiyay the original May 29, 1976. Soo qaatay April 4, 2015.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  14. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named OfficialLang
  15. (PDF), United Nations https://web.archive.org/web/20110723021900/http://untreaty.un.org/unts/1_60000/1/6/00000254.pdf, waxaa laga kaydiyay the original (PDF) July 23, 2011, soo qaatay December 10, 2007  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  16. . United States State Department https://web.archive.org/web/20150915021401/http://m.state.gov/md243684.htm. Waxaa laga kaydiyay the original September 15, 2015. Soo qaatay July 30, 2015.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  17. Calderón, Felipe. Imp. de El Renacimiento. pp. 234, 235; appendix, pp. 5–10.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  18. Dolan, Ronald E. (1983). (4th ed.). Federal Research Division, Library of Congress. ISBN 0-8444-0748-8.  Maqan ama ebar |title= (caawin)