Jaad

Jaad
Khaat
Xaalad xanaaneed
Aan qatar ku jirin  (IUCN 2.3)
Kala soocida cilmiga ah
Boqortooyo:	Plantae

Cathinone molikylka

Jaad tibix laba magac Catha edulis waa mid ka mid ah waxa afka qalaad lagu yiraah Magnoliophyta oo ah dhirta fiidda bixisa taasoo ka baxda Bariga Afrika, Yemen "Koofurta galbeed ee Jasiiradda Carabta". caleenta qaadka waa ku jirta Monoamiin Alkaliin ee loogu yeero Kaatinoon waana wax u eg Amfeytamiin Dihin waxa uuna sababaa Rabitaan la'an cunto iyo xaalad firfircooni saaid ah sid ay u abla-ablaysay Ururka Caafimaadka Adduunka waa wax xun adeegsiga cirbad ahaan suurtagalna ay tahay in uu sababto xaalad fudud sms dhexdhexaad ah ee Is-daroogayn (ka yar alkolada iyo tubaakada) Qaadku waa mamnuuc inta badan caalamka, waxaa caan ku ah cunista Soomaaliya iyo Yemen.

Qeexitaan

Jaad ama Qaad sidoo kale loo yaqaano Miira waa geed balwad ahaan loo raamsado waa geed caleentiisu ay cagaarantahay xogaa guduud ku jiro, dhererkiisa waxa uu gaaraa 2 ilaa 5 Mitir, waxaana lagacunaa dalal dhawra oo ay kamid yihiin Soomaaliya, Djibouti, Yaman, Itoobiya, Kiinya iyo dalal kale oo badan.
Geedkaan asal ahaan badidiisa waxa uu kabaxaa dalalka Itoobiya, Yamaniyo Kenya, waxa uuna leeyahay noocyo badan waxana uu aad ugu faafay oo uu saamayn wayn ku yeeshay wadanka Soomaaliya so si aad ah looga cuno. Dadka qaadka cuna aad ayay u amaanaan laakiin dhakhaatiirtu waxay ku sheegaan in uu caafimaadka wax u dhimi karo. Marka la cuno qaadka waxa uu keenaa waxyaabo badan sida hurdo la'aan iyo cuntada oo qofku abateed u waayo. Wadano badan oo dunida ah qaadka cunistiisa iyo iibintiisa intaba lagama ogola. Wadanadani waxay u aqoonsan yihiin geedka qaadka in uu ka mid yahay maan-dooriyeyaasha. sidaas ay tahay, waxa jira wadano reer galbeed ah oo jaadku xor ku yahay. waxa ka mid ah wadanka Ingriiska, Holland, Finland iyo kuwo kale.p Wadanka ingiriiska bilihii ugu danbeeyey waa laga mamnuucay soo galitaankii jaadka .

• Magac Cilmiyeedka Jaadka

Magac cilmi sayniska loo yaqaano waa Catha edulis (Af-Laatiin)

dadka soomaaliyeed ee kunool dalka UK oo tiradooda lagu qiyaaso ilaa 80.000 50% in ka badan ayaa qaadka cuni jirtay intii aan lajoojinin 24 kii julay 2014. Taasoo keentay in ay noqdaan bulshada ugu hoosaysa xagga shaqooyinka iyo waxbarashada. kadib makii lajoojiyay jaadka waxaa halmar dibada usoobaxay dadkii mudada dheer goobaha jaadka lagu cuno kujiray kuwaas oo soo buuxdhaafay goobaha shaqoojinka laga raadsado. kuwaas waxaa hada looyaqaanaa Group 24.

Qaadka Iyo Cunidiisa

Daraasad uu sameeyey K oo ahaa Bare Sare ee Kulliyadda Caafimaadka ee Jaamacadda Ummadda Soomaaliyeed: waxa uu sheegay " Jaadka waxaa ku jira labada maaddo oo ah Katiin iyo Katinoon oo ku abtirsada qoyska maandooriyeyaasha ee Amfitamiinka"

• Sidoo kale Saamaynta ugu muhimsan ee qaadku waa tan dhimirka, taasoo la xiriirta awooddiisa maandoorinta. Qofka cunidda qaadka badsada waxaa lagu yaqaan caro badan iyo ilaalin la'aan tebinta fikradaha iyo dhaqdhaqaaqa jirka, kuwaasoo sabab u noqon kara dagaal iyo shilal, siiba markii uu qofku baabuur wado. Cunidda badan oo raagta ee qaadku waxay iyadu keeni kartaa waalli dhab ah.

• Maaddooyinka katiinka, katinoonka iyo tanniinyada ee qaadka ku jiraa waxay dhabqiyaan hawlaha dheefshiidka, taasoo keeni karta hamuundarro, yabuusad, caloolholoc (gastritis) iyo beerqolfow sidoo kale Wuxuu burburiyaa ilkaha iyo cirridka, taasoo dhibaato u keenaysa hawsha calalinta iyo caafimaadka afka.

• Cudurada kudhaca dheefshiidka Cudurradaasi waxay ku soo duggaalaan sida nadaafad xumada leh oo qaadka loo iibiyo, isagoo gacmo badan oo aan nadiif ahayn soo mara, busta iyo cayayaankana aan laga xafidin. Cudurrada habkaan ku iman kara waxaa ka mid ah:-) Cagaarshow, Daacuun, Shuban, Dabadhiig, Tiifow, Ameeba, iwl, oo ah kuwa laga qaado nadaafadxumada cunnada iyo biyaha.!!’?’

Dhaqaalaha kubaxa

Lacag adag ayaa ku baxda oo gaareeysa maalin walba US$ 67,771 waxa ay noqonaysaa sanadkii (US$ 67,771x 265=US$ 12,036,415). sedax iyo sodon milyan ku dhawaad muqdisho oo kaliya, iyadoo dadka somalida lagu sheegay isku celcelis ahaan in ay ku noolyihiin maalintii wax ka yer US2$; ama 2€oo. Mustacmirkii: English-ka iyo Italinyankii Caluulshooda U shaqa yaashii ee Faransiiska ka Ii babiyay Ayidda iyo Isticmaarkii Yurub Hadanna Qarnigaana Amerika ayeey ka iibinyaan. “…lacnadu kudhacday…” Sidaa Soo Micnaheedu tayahay dad faqri ah hadana dheedheel maaha qarashkaas baxaya Abtigiis. waxaa Qoray Ayoota Waalatay.!!’

Oggolaanshaha

Soomaalida Waxaa utalinayay Doodalad Militars ee Aabe Siyaad Barre iyo Talyaaniga Caadasbi jiray 60-70 Sanno u Ku dhawaad Sidoo ka’alè Libiyiinta Markey arkeeyn Shidaalka. Iyo Meesha aay uga yaalaan Qarada Afrikanka ee Cidna ma Cidna ma Rabin

Soomaaliya

Waxaa ku Badan Caluulushu u Shaqeeyaasha iyo Tuugadda Habashadda Oroomadda oo Moodo iney Ilee Ayinku ka dhaxleeyn Gees Afrika oo umad Kalle jirin Ethoobiya waxaad ku dartaa: Ugaandha; Keenya; iyo Taanzaaniya Bariga Afrikaanka oo Dhan.!!’?’.!!’

References

Wikimedia Commons waxee heysaa war la xiriiro: Jaad