Bidcada Soonka
Maqaal kaan malahan xigasho ama xog xaqiijin ah. |
Bidcada in laga istaago cunitaanka ka hor intaan la Aadaamin salaadda subax.
Sheekh Maxamed Naasirud-diin al-Albaani -Eebbe ha u naxariistee- Isagoo ka hadlaya Xaddiiska Nebiga amaanta Eebbe iyo nabadgelyadiisa korkiisa ha ahaatee ee oranayey:
( إذا سمع أحدكم النداء والإناء على يده فلا يضعه حتى يقضي حاجته منه )
”Hadduu maqlo midkiin Aadaanka isagoo wax cunaya, yuusan ka istaagin cunitaankiisa tan iyo intuu ka cunayo intuu u baahnaa” tirada (1394) ee ”Saxiixada” (3/381) Ayuu wuxuu ku yiri:
”In laga istaago cunitaanka ka hor intaan la Aadaamin salaadda subax waa Bidco”.
Sidoo kale Sheekh Albaani wuxuu ku yiri ”Tamaam al-Minna” (B. 417-418) Isagoo ka jawaabaya hadalka Sayid Saabiq -Eebbe ha u naxariistee- qoraaga ”Fiqhu Sunna” ee lahaa:
”Hadduu waagu-beryo isagoo cunto cunaya qofku waxaa waajib ku ah inuu cuntada afkiisa ku jirtaa uu tufaa ...”.
Sheekh Albaani: Hadalkaasi waxaa laga qaatay qaar ka mid ah kutubta Fiqhiga, mana laha hadalkaasi wax daliil oo Sunnada Nebi Maxamed ah, hase ahaatee wuuba ka soo horjeedaa Rasuulka hadalkiisa amaanta Eebbe iyo naxariistiisa korkiisa ha ahaatee ee oranayey:
.(... إذا سمع أحدكم النداء ) ”Hadduu maqlo midkiin aadaanka ...”.
Ka dib Sheekh Albaani wuxuu yiri:
Xaddiiska waxaa ku jira daliisha ah qofkii uu waagu ku beryo isagoo wax cunaya ama cabbayo, waxaa loo oggol yahay inuusan istaajin cunitaankiisa tan iyo intuu ka cunayo ama ka cabbayo intuu u baahnaa, xaaladdanna ma qusayso Aayaddan:
{وكلوا واشربوا حتى يتبيّن لكم الخيط الأبيض من الخيط الأسود من الفجر} Oo cuna cabbana intuu ka muuqdo liilanka cadi (waagu) kan madow aroortii.(al-Baqara: 187)
Mana iska hor imaanayaan Aayaddan iyo Axaaddiista la midka ahba iyo Xaddiiskan, mana ka hor imaanayo Ijmaac, ee waxaa sidaas qabay koox ka mid ah Saxaabada iyo kuwo kaleba, oo waxayba sii qabeen in la Suxuuran karo inta uu ka caddaanayo waaga, caddaankuna uu ku fidayo waddooyinka, ka fiiri ”al-Fatxu” (4/109-110).
Sidaas darteed waxyaabaha Xaddiiskan aan ka qaadanayno waxaa ka mid ah inay burinayso Bidcada in laga istaago cunida iyo cabidda ka hor salaadda subax ku dhawaad rubi saac, maxaa yeelay waxay sidaas u samaynayaan cabsi ay ka qabaan inuu ku dhaco Aadaanka salaadda Subax iyagoo Suxuuranayo, hadday ogsoonaan lahaayeen in loo oggol yahay kuma aysan dhici lahayn Bidcadan; ee bal u kuurgal.
Waxaan ka turjumay kitaabka Qaamuuska Bidacda ee uu qoray al-Callaama Sheekh Albaani.
Maqaalkan waa la bilaabay. Hadii aad wax ka taqaanid fadlan ka caawi Wikipedia in aad Wax ku dartid. Qoraalkaagu ha noqdo mid faa'iido leh oo dhexdhexaad ah.