Af-bantuu (Af Ingiriis : Bantu languages, Af Carabi : ar‎) waa farac ka mida afafka loo yaqaan Mayjar-koongo,  qiyaasta la sameeyay ayaa ah in 522 farac uu leeyahay afka baantuuga iyagoo waliba si hoose u sii kala qaybsama, afka baantuuga waxaa looga hadlaa si balaaran bariga iyo koofurta kaamiruun, waxaa kaloo aad looga hadlaa afrika dhexe, afrikad koonfureed iyo bariga afrika, 

Tirada ugu badan dadka ku hadla afkaan waa sawaaxiliga looga hadlo geeska afrika, dhexda afrika iyo afrikada koonfureed. afka shoona ayaa ku xiga waxaana  ku hadla 10.8 milyan, waxaa ku soo xiga afka Zulu 10.3 milyan ayaa ku hadasha.

Afka baantuuga ayaa asal ahaan ka soo jeeda nayjeeriya iyo kaamiruun ka dib wuxuu u faafay bari iyo koonfur. ereyga baantuu ayaa macnihiisu yahay Dad ama bulsho. inkastoo ay luuqad ahaan kala fogtahay hadan ereyada kulmiya ayaa aad u badan waxaa ka mida Mtu ama Mntu oo loola jeedo Qof.


Afafka ugu caansan Baantuuga wax ka badal

Liiskaan soo socda waxaa ku qoran afafka ugu waaweyn afka baanntuuga io xaga badnaanta dadka.

Lingua franca

  • Swahili (Kiswahili) (350,000; tens of millions as L2)

Angola

Botswana

Burundi

Cameroon

Central African Republic

Democratic Republic of the Congo

Equatorial Guinea

Gabon

Kenya

Swahili and English are national languages

Lesotho

  • Sotho (Sesotho) (1.8 million)
  • Zulu (Isizulu) (300,000)

Malawi

Mozambique

Nigeria

Namibia

Republic of the Congo (Congo-Brazzaville)

Rwanda

South Africa

  • Zulu (Isizulu) (10 million)
  • Xhosa (Isixhosa) (8 million)
  • Sotho (Sesotho) (4 million)
  • Pedi (Sepedi) (4 million)
  • Tswana (Setswana) (3.5 million)
  • Tsonga (Xitsonga) (2 million)
  • Swazi (Siswati) (1 million)
  • Venda (Tshivenda) (1 million)
  • Ndebele (Isindebele)

Swaziland

  • Swazi (Siswati) (1 million)

Tanzania

Swahili is the national language

Uganda

Zambia

Zimbabwe

Liiskaan ma dhamaystirna, isku day lagu sameeyay in la kulmiyo luuqadaha baantuuga waxaa laga helay gudaha The Bantu Languages of Africa, 1959 .[1]

Eeriyada afka oo juqraafi ah wax ka badal

Localization of the Niger–Congo languages

Ereyo Baantuu ah oo galbeedka laga adeegsado wax ka badal

Qaar ka mida ereyada baantuuga ayaa amaah ahaaan looga adeegsada wadama reer galbeedka waxaana ka mida :

  • Bomba
  • Bongos
  • Bwana
  • Candombe
  • Chimpanzee
  • Conga
  • Goobers
  • Gumbo
  • Hakuna matata
  • Impala
  • Indaba
  • Jenga
  • Jumbo
  • Kalimba
  • Kwanzaa
  • Mamba
  • Mambo
  • Mbira
  • Marimba
  • Rumba
  • Safari
  • Samba
  • Simba
  • Ubuntu

\[2]

Qaab qoraalka wax ka badal

Sida badan waxaa loo qoraa afafka baantuuga qaabka laatiinka iyo qaabka carabiga, qaar kaloo waxaa jira adeegsada qaabab u gaar asii aan badanayn.

Along with the Latin script and Arabic script orthographies, there are also some modern indigenous writing systems used for Bantu languages:[3]

Tixraac wax ka badal

  1. Bryan, M.A. (compiled by), The Bantu Languages of Africa. Published for the International African Institute by the Oxford University Press, 1959.
  2. Vass, Winifred Kellersberger (1979). Center for Afro-American Studies, University of California. p. 73 http://books.google.com/books?id=Sbp1AAAAMAAJ&focus=searchwithinvolume&q=Here+we. Soo qaatay 7 September 2014. “Here we go looby-loo; here we go looby-la (or looby-light) / Here we go looby-loo; all on a Saturday night!” Both of these Luba words, lubilu (quickly, in a hurry), and lubila (a shout) are words still in common usage in the Republic of Zaïre.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  3. . Design Miami http://miami2015.designmiami.com/design-galleries/view/southern-guild4. Soo qaatay 2015-11-23.  Maqan ama ebar |title= (caawin)

Xiriiriye dibadeed wax ka badal