Suugaanta Reer Almis

Suugaanta Reer Almis waa suugaamo ay qoreen dadka reer Almis waxaa ugu caansan suugaanta Axmed Nuux Ismacil.Magaca Almis ayaa ah Buur ku taal waqooyiga magaaladda Hargeysa, waana goob uu waqtigiisa in badan ku qaatay Axmed Nuux Ismacil oo ah jilib ka mida Sacad Muse, Habar Awal, Isaaq, inta bandanna loo yaqaan Reer Axmed. Taariikh fac weyn oo suugaan leh ayuu Axmed Nuux iyo tafiirtiisu ku leeyihiin Somaliland gaar ahaan magaaladda Berbera ilaa buurtan Almis.

waxaanan halkan idiinku so gudbin doona cumar usteeliya iyo ahmed hirsi dhooldahable markay isku jawabayeen

Cumar Xuseen (Ustareeliya)

Cumar Xuseen wuxuu noolaa horaantii qarnigii 20th , waxaanu ku magic dheeraa Cumer Ustareeliya. Gabayo geel ammaan ah oo lagu tiriyo inay ka mid yihiin kuwa ugu horeeya ee geel lagu ammaano ayuu leeyahay. Badi dadka Af Somaliga ku hadlaana aad u maqleen. Naanaystani waxay ku raacday goob arroos ah gabay uu ka tiriyey oo erayga Ustareeliya ku jiray ahaanna eray aanay badi Somalidu hore u maqal: Iglan iyo Shawaa dahabkayaga laga amaahdaaye Ustaraaliya noo jiraban adhaxda jiilaale

Gabayadda Geela

Dhudaha gabay haddaan axmadoow dhuuxa ka abbaaro

Abidkayba xarafkaan dhigaa dhaxalgal weeyaan e

Anigoo dhallaanaan xafiday dhihitinkiisii e

Caawuu gadhkaygii dhafoo dhabannaday buuxshay

Inuu xarafku iga dheelliyaa waa dhegxumo weyn e

dhegaysta caawana tix waan dhaabadayn jiray e

Adhi waa dhallaan iyo haween dhimaradiisii e

Dhaldhalaalka iyo ciirtu waa dhuubka karameede

Dhaqaalaha haweenka iyo guryaha siima dhaafsana e

Lo'da dhiiqda laga maalayiyo dhayda iyo xoorku

Dhudhunkay biyaha kula jirto iyo dhabarka weeyaan e

Mar hadday abaaruhu dhacaan dhimatay geesleeye

Ragga laxaha sii dhawrayoow dhaqasho waa geel e

Dhibaatiyo adoo gaajo qaba dhaxanta jiilaalka

Dhoor caano laga soo lisoo yara dhanaanaaday

Nin dhadhamiyey wuu garanayaa dhul ay qaboojaan e

Goortaad dhantaa baa jidhkaba dhididku qooyaa e

Ragga laxaha sii dhawrayoow dhaqasho waa geel e

Dheeraad u raaca iyo bilay dhacarsataa Hawd e

Iyadoo dhinbiishii suudiyo dhilatay maygaagga

Iyadoo dhammaan wada rintoo dhaaddan oo quruxsan

Oo farowga oofaha ku dhigay dhinacu goobaystay

Iyadoo dhawaysoo candhiyo dhays la socon weyday

Ayey jeelka kama dhawrsatee dhanaha xiistaaye

Dhabbaduu ku soo ururiyaa dhoobigii jiray e

Markay dhawr habeen soo dhaxday dhamal timaaddaa e

Dharaar bay carrada joogsataa oy dhegadka ruugtaa e

Habeenka waxaa laga dhiijaa dhay habeed badan e

Ragga laxaha sii dhawrayoow dhaqasho waa geel e

Dhag salaaddu goortay tidhaa bay dhacanta jiidhaa e

Dhismaha naadhka iyo wiilashay laba u dhiibaane

Goortay dhagax malkada shiishiyo dheenta lagu tiirsho

Sidii faras dhambaal culus sida yey kala dhaqaaqdaa e

Markay soo dhawaatay kalgacal Dhudi la yeedhaa e

Markaasay dhegaystaan kuwii ceelka loo dhigaye

Dhaqasho waxay ugu dhacaan kaalintay dhebi u xaadheen e

Ma dhursugo irmaankoo wax badan dhanaha moogaa e

Dhaltida iyo ratiga baarqabka ah dhibidu suudhaysay

Dhaqasho waxay u keenaan qotida dhaqayadeedii e

Heesteeda niman bow dhignaa dhooy la'aan jiray e

Dhallinyaro hormada loo dhigay oo timaha dhoobaystay

Sida nimanka dhaantada tumay ugu dhawaaqeen e

Dhufsashada hadhuubgaalladaa la isu dhiibaaye

Markay dheregto ayaa meel burca ah Dhool la tu'iyaa e

Sida dhaan harraad loo qabay ugu dhaqaaqeen e

Markaasaa dhulkuu joogi jiray lagu dhaqaajaa e

Xeryo guulkii loo dhigay dhag uga siiyaan e

Waxa dhaba habeenkaa ninkii dhama galxoodkeeda

Dhallaanimo qodxihii kugu mudnaa kaaga soo dhaca e

Ragga laxaha sii dhawrayoow dhaqasho waa geele

Waxay sii dhowaataba kolkay Idhamadii dhaafto

Halka dhuubka caws laga helay uga dhex oodaan e

Iyadoy horraantii dhashoo dhiraha loo waabay

Oo aad dhogorta qaalmaha xariir dheehan ku astayso

Ayaa dhool gu'oo soo onkoday dhibic ka hooraa e

Markaasay xeryaha uga dhigaan dhinacsinkii Hawd e

Dhaldhalaal magaaliyo bariis ma laha dheecaan e

Jiilaalku reeruu dhibay Dhool ku hoyataan e

Markaasay karuur laga dhigtaan dhiilo baaliday e

Inkastood adduun badan dhaqdo dheemman iyo daaro

Inkastood dhar wada suufa iyo dhag iyo laas qaaddo

Dhaxal male nin Soomaaliyoon dhaqannin koorreey e

Dhabbadii carraabaha markii nabar la sii dheelmo

Dhoorwiiloow goortuu ratigu Dheeho dhabar joogo

Dhudhunkeeda laafyaha markuu dhan ula boodaayo

Dhegta iyo tawaaddiyo xubnaha laysku wada dhaabay

Dhudda kuruska beerkiyo kelyaha dhibidu gaashaysay

Dhexda labada qaar noqotay iyo dhabarka soo xoodmay

Dhegeysigu micida meel cidla' ah dheef u rabinaayo

Dhufashada rakaadday farxadi kugu dhammaataay e

Ragga laxaha sii dhawrayoow dhaqasho waa geel e

Ammaantiisa kuumaan dhammayn kumana dheeraane

Dhaayaha geelu leeyahay haddaan dhool yar ka iftiinsho

Dhaddigiisa lama iibiyeen lamana dhiibeen e

Dhool lama muquunsheen haddii dhawr lagaa xidho e

Waa dhagax nafloo heeyjaddaa dhigay Ilaahay e

Dhadhaab adag haddaanu ka bixin laguma dhaarteen e

Waa dhabarka seedaha ku yaal sidigta Dhaameel e

Wax kaloo ku dhaafaba rag ways kaga dhaqaaqaa e

Ragga laxaha sii dhawrayoow dhaqasho waa geel e

Dhugtankiyo rasaasti madfacu dhiraha laynaayay

Sida dhibicda shaydaanigay nagu dhawaaqaysay

Hadba dhuungalayntaan bunduqa kula dhawaanaayay

Aniguba dhexdeed waxaan ku jiray Dheeho tacabkeed e

Dhoorwiil u yeedhyeedh nimaan dhaqanin waa caydh e

Gabaygan Cumar Austeliye (Ilaahay ha u naxariistee) isagaa oo cadan gaadhay ayuu walaalkii Cabdilaahi Cawl u yeedhay oo uu ku yidhi geel ayaan inoo iibinayaa. Cumarna waxa la sheegay in uu geela u jeclaa si yaable ama si qayra caadi ah oo wax uu Geelu ula siman yahay aanay adduunyada jirin. Markii uu Cumar ka soo noqday Cadan ayuu Cabdilaahi ku yidhi"Geela inaga daayo walaal aynu gaadhi iibsano". Cumar oo aan gaadhi iyo diyaarad midna doonayn ayaa tixdan soo socota halkaa ka tiriyay.

Sabanadanba waa taan ka tagay sa iyo wowgii

Waa taan ka saahiday tan iyo sabanki dayreed

Xalay uun baa saqdii dhexe hurdada siidhi lay tumay

Sifaheeda maqal waa tixdaan saxayay waayahan

Adduunyadu ninbay saacida saa'irtaa bari

Sanado iyo gu'yaal dhawra bay sare u qaadaa

Sinti adag haddaanu ka dhaqan siinad iyo xoolo

Markaasay sidii la arki jiray sibiq ku dhaaftaa

Salaantiyo bariidadan cadmeed soorta iyo qaadka

Sanduuqyada camirin aaladaa kuu sudhsudhan bayjka

Sariiraha furshaantiyo cudbiga laysu kaa saaray

Sidaa aabaheen kuma anu dhaqan siica iyo laan

Somali aradkeedu waa siigo iyo qiiq

Salka kama fadhiyo nimaan dhamayn suluxii heemaar

Ana waan sahraday waxaan miyiga siinad ku lahayn

Ku saranseeray roobkoo ku simay sud iyo gaaroodi

Saqda dhexe haddii lagu lalabu socotadii geedi

Koromada sagaal jiray haddii keeno lagu saydho

Aqalada sintoodii haddii sibirta loo laabo

Qarqarsiga haddii lagu sakibo sayn caddaha dhaartay

Heeryada haddii lagu sawiro suunka iyo bayda

Samay markaad tidhaahduu adhxaha sare u qaadaa

Waa wuxuu Ilaahay sandahay si aad u eegtaaba

Sideed loola iyo tiirki iyo saamihii adari

surradii ubada teesan iyo saabka iyo haanta

Intaasa la wada saarayaa saa'id weheshaa

Siqiirkii dhalaankana guray uga sameeyaan

Goortii suryada loo furuu sare u boodaa

Salinkiyo waxa lagu caawiyaa suuradaha adag

Meeshiyo salaada iyo hadhka ayuu socod u jeedaa

Dadka oo surmiyay bay furaan sool abaar badan

oo waliba seetada xigga ah lay su saaraa

Adduun lama sinoo geelu waa siinad gooniya

Rag sardamay sokeeye is dilay oo sabada mayd yaalo

Sooyaanka xaajada haddii odayo loo saaro

Sargad dheer haddii lala dhex galo seenyo xeradeeda

Sidka dhalay marcurad suura iyo sagal_madow qaalin

Sideed awrka lagu dhaamiyee sagal baruuroobay

Sodon na haysku dhimatee haddii ugub la soo saaro

Sulux iyo ammaan baa gacmaha laysu saaraa

Seedi iyo abti iyo walaal iyo nin iyo saaxiibki

Kol haddaan raggii kala suntaday wax iska siinaynin

Suuq joog magaaliyo dilaal sogobti mooyaane

Si kaloon ku taaba ma jiro suluxi heemaal

Suugaantii Kale ee Cumar

Cumar Xuseen Austraali iyo Heebaan oo Ciise Muuse ah waxaa dhex maray xurguf Suugaameed oo aan wax badani naga soo gaadhin Labadan oday waxa dhex maray gabayo faan ah oo aannu beyd-beyd ka hayno. Waxa gabayadu ku saabsan yihiin Milkiga magaalada Berbera oo qoloba gaar u sheeganayso. Ciise Muuse intaanay la wareegin Berbera waxa uga horreeyey Reer Axmed Nuux oo dhawr qarni cashuurta ka qaadan jirey dekedda. Is maandhaafku halkaasuu ka yimi oo ninna wuxuu garanayaa Sacad Muuse (Ciyaal Yoonis & Ciyaab Axmed) oo magaalada haysta Heebaanna magaalada Annagaa haysanna oo leh buu ku doodayaa. Heebaan oo waxoogaaga Nuux Ismaaciil ee ku sii hadhay Berbera u digaya ayaa yidhi:

Sitiinkiinan soo hadhay intaan sahayda loo miisin

Ee laydin saafurin ka hadha Saaxil murankeeda.

Cumarna oo yaabban baa ku soo jawaabay

Haddii Ciise Muuseba Berbera caawa iga yeeshay

iyaba waa cashiga aakhir seben camalladiisiiye

Mar kalena waa kii isla Cumar Xuseen lahaa:

Waxad sulubki Heebaan tidhaa saacaddaad aragto

Weliba waa sideed goor intaad nagu sinbaadheene

Hub samayso maantaan la bixay sumuci gaabnaaye

Heebaan baa isna ku soo jawaabaya

Waagii saraayuu dhacee suurta la afuufay

Eed surinka tuulada fadhidey saamigaa dhace

Waanigii senteri kuu ahaa soogan garabkaaga.

Cumarna erayadaasuu goldaloolo ka helayoo yidhi " Haddaad Senteri ii ahayd oo aad madaxnimo ii qirtay maxaynu ku murmaynaa!"

Haddii aad senteri ii ahayd soogan garabkayga

Suldaankaaga lama caasiyiyo Suudi-daarrada'e

Cumar mar kale isagoo argay gabadh uu quruxdeeda u bogay waa kii lahaa:

Qureeshkeeda Faadumo haddaan qaar ka mid ah sheego

Tallaabada qallooc uma dhigtee way qotomisaaye

Qalbigaa ku faaraxa markay qaaddo laafyaha'e

Allaw hayga soo qaban intaan Qalanjo gaadhaayo

Tixahan aan wada dhammayn waxay ka mid ahaayeen gabayo dhawr ah oo ay is dhaafsadeen abwaanadii waaweynaa ee Cabdi Gahayr iyo Xasan Tarabbi oo Ciidagale ahaa iyo Cumar Australia oo Sacad Muuse u dhashay. Waxa bilaabay gabayadan silsiladda ah Cabdi Gahayr oo hunguri ka galay geel ay leeyihiin beel Sacad Muusa ah oo Hadhiye Cismaana oo ka soo xagaa baxay xeebta soona dagay banka Qool-Caday. wuxuu ku yidhi Cabdi Gahayr:

Sidii aar hilbii laga kacshay oon weli hamuun goynin

Waayadan higgaa igu go,doo waan hamaansadaye

Haab haabashaan ahay waxaaan heli se mooyaane

Geelaa hudheelluhu watee Hadhiye maalaayo

Hawl laawahaasaan arkaye ma hunguroodeene

Iyadoo hirkaa iyo hirkaa halab ka reemaysa

Iyadoo haleeliyo hor weyn wada hillaacaysa

Hayb yeelataba xerada waan ku hubsan dooneeye

Habar.yoonis iyo ciidagale labada haamoodba

Halkanay ka dhawdee tolkay wey hagranayaane

Waxa gabaygaas oo dhammayn ka jawaabay Cumar Xuseen oo marshay tix aan ka hayno;

Geelaa horaadada fidshay ee hadhiye maalaayo

Habaryoonis iyo ciidagale labada haamoodba

Halyeeygii ducaaliyo xirsaa ugu hanweynaaye

Hadhgalaybaa laga diray heeshigaa dhalaye

Abidkiinba kuma hiil baxdaan halaca maadhiine

Huwanbaan ogaa oo dagaal kuma hagaagtaane

Hawhawda iyo faanku waa himiladiiniiye

Anna hawlle iigama duwana hurinta Daa'uude

Hitlarbaad ismoodaan markaad halaha maashaane

Abtiyaal wax aydaan helayn ha isku hiifina'e

Halba aniga oo nin u dilay oo habelna dheeraaday

Waydinkoo habeenkoo madow danood soo hitiqiseene

Xasan Tarabi oo isagu dareensanaa xilliga ayaa Cabdi gabay canaan ah uugu jawaabay.

Cabdiyow waxaad heli kartaa la hungureeyaaye

Adigoon waxbaba haybsan baad hurisay duulaane

Hanti kaa yaraataad is tidhi buuxso haamaha'e

Talose waxay hagaagtaa markii la hojiyaa wiige

Kol haddii horruun loo dhufsado waa hogaan go'aye

Nimaan u hubsani haadaan ka duul oo hubanti weeyaane

Hadimaa tolkaa kugu qabaa taadu waa hadure

Heeraha libaaxuba hadduu hilib u gaajoodo

Isagoo hamuun qaba hadduu hamaga neef saaro

Muska ku hakan maayee hadday oodu hanan weydo

Haluu dilay hangool lagu dhuftuu kaga hagaaye

Cirkaadse haabanaysaa adoon hadal la gaadhayne

Awal toban gubaa la hayayuu halakadaysnaaye

Reer nuux wuxuu haysan jiray helina soo waaye

Ka hagaafe daarii hindigee maalku hoos yiile

Hoobaanta saadadii lahayd hebelo loo diiye

Habar yoonis iyo ciidangale laguma hawshoone

Hubka tiirsha uun baa la yidhi Herer ragii yiile

Dayuuradahan hawd meerayaan ku habranayaaye

Haleeladan irmaan reer mataan kama hugoobeene

Hama dheeridaa meel kalaa la hindisaayaaye

Xasan Tarabi wuxuu ka xanaaqay gabaygii Cumar, kolkaasuu kan soo tiriyey

Carada iyo cerbaha shiisha iyo Dhamal calooshiisa.

Cudbi koriye ceeriga Burraho cadayga Laasdhuure.

Cadaadley carfigaa Tuuyo iyo culayga Maygaagta

Casaha Sheekh caleenti Burco iyo cogalka Oodweyne.

Caglishiriye Ceeg iyo Togdheer harada Ceegaagta

Gaaroodi labadiisa cidhif Ciinle iyo Tuurta

Ceelkaa Hargaysa iyo Togaan cidii ka guuraynin

udubkaa cidhiidhiga u degey ma cidkalaad mooday

saw cududda Habar Yoonis iyo Ciidagale maaha

Cafaw nooma galin reer Subeer waagi lays cunaye

Colaad iyo markii Geydh la dilay ciil la degi waaye

Cadawgaanu kaga deyranahay Curubta Reer Shiikhe

Caynkaa hadaanaan ahayn laysma caasiyo'e

Halka iyo caws guduudkii Jigjiga lagama ceesheene

Kolka beesha Cayn loo raraa Cadan u yaacdaane

Cidlaa kaga tagtaan reerahoon cir u irmaanayne

Horweyntiinan caydigu wadaa ma cayilaadeene

Cayuuntiina waxa boobi laa Caliyo Haaruune

Carandhiriye reer Fiqi Cigaal kuma ciseeyeene

Cishadii dhaweytona raggii caawiyaad tahaye

Caynkaana waan kugu ogahay ee calale yeelkaaga

Cirroolaha gaboobaa nin ragi ka cilmi qaataaye

Calisalaan Cabdiyo Daahir Magan Carab la sheekayso

Cishadii la gubay qayradii cobosha yaa laayey

Caarshiyo raggay Dawladii ciir ka qubi weydey

Anagaa ka sii ciidan badan cidi ma kaa yeeli

Waraabaa ciyaayee ka soo carara aaboooyin

Caruurtaa sidaa lagu sabaa ka caqli weyn uunku

Cabdallahan yaryari xoolahay celin yaqaaniine

Casar weerar iyo mayagaa caydh is garanaaya

Cabbaniyo Makaahiil miyaa cid iska riixaaya

Ma Cismaannadaa kula batay iyo Caliyo reer looge

Cusbadii Jaboutiyo kuwii cawda guranaayey

Dadku waa is wada caayayaa ee Cumar ma noo faanay

Ma cuwaaflahaan qarinayuu caawa ii tiriyey

Cuqaal talisa Boqor caaddila iyo culimo miisaan leh

Ilaahi Carshiga Nuuriyoow kaaga caban mayno

Caddaankaanu wada loollanaa madaw cisaynmayno

Carada iyo cerbaha shiisha iyo Dhamal calooshiisa.

Cudbi koriye ceeriga Burraho cadayga Laasdhuure.

Cadaadley carfigaa Tuuyo iyo culayga Maygaagta

Casaha Sheekh caleenti Burco iyo cogalka Oodweyne.

Caglishiriye Ceeg iyo Togdheer harada Ceegaagta

Gaaroodi labadiisa cidhif Ciinle iyo Tuurta

Ceelkaa Hargaysa iyo Togaan cidii ka guuraynin

udubkaa cidhiidhiga u degey ma cidkalaad mooday

saw cududda Habar Yoonis iyo Ciidagale maaha

Cafaw nooma galin reer Subeer waagi lays cunaye

Colaad iyo markii Geydh la dilay ciil la degi waaye

Cadawgaanu kaga deyranahay Curubta Reer Shiikhe

Caynkaa hadaanaan ahayn laysma caasiyo'e

Halka iyo caws guduudkii Jigjiga lagama ceesheene

Kolka beesha Cayn loo raraa Cadan u yaacdaane

Cidlaa kaga tagtaan reerahoon cir u irmaanayne

Horweyntiinan caydigu wadaa ma cayilaadeene

Cayuuntiina waxa boobi laa Caliyo Haaruune

Carandhiriye reer Fiqi Cigaal kuma ciseeyeene

Cishadii dhaweytona raggii caawiyaad tahaye

Caynkaana waan kugu ogahay ee calale yeelkaaga

Cirroolaha gaboobaa nin ragi ka cilmi qaataaye

Calisalaan Cabdiyo Daahir Magan Carab la sheekayso

Cishadii la gubay qayradii cobosha yaa laayey

Caarshiyo raggay Dawladii ciir ka qubi weydey

Anagaa ka sii ciidan badan cidi ma kaa yeeli

Waraabaa ciyaayee ka soo carara aaboooyin

Caruurtaa sidaa lagu sabaa ka caqli weyn uunku

Cabdallahan yaryari xoolahay celin yaqaaniine

Casar weerar iyo mayagaa caydh is garanaaya

Cabbaniyo Makaahiil miyaa cid iska riixaaya

Ma Cismaannadaa kula batay iyo Caliyo reer looge

Cusbadii Jaboutiyo kuwii cawda guranaayey

Dadku waa is wada caayayaa ee Cumar ma noo faanay

Ma cuwaaflahaan qarinayuu caawa ii tiriyey

Gabaygan ayuu Cumar ka mid ahaa raggii ka jawaabay, kiisa waa kan:

Abidkiinba wadaad qaawiyaa, qayd idiin lula e

Qoomiyada reer Sacad hadaan, qabarka gadhsiiyo

Qolmadoobe iyo Cayn hadduu, qiiqu kor u duullo

Qudhoon kaa jaro iyo naftood, qariso mooyaane

Qaaxada ninweyn oo dhurwaa, qodayo mooyaane

Qolqolada nin joogoon abtow, qarinno mooyaane

Qareen iyo xigaalkaynu nahay, ood qirato mooyaane

Qowsaarro tobana oo hilibaha, qalaya mooyaane

Qoraxay Ogaadeen haddaan, laga qareen raacin

Haddaan nabada waad quudhsatee, qaalin lagu doonin

Qosolkiyo haddaan Tarabiyow quruxdu beenoobin

Abidkiinba wadaad qaawiyaa, qayd idiin lula e

Qadaadweynta reer Sacad hadaan, qabarka gadhsiiyo

Qolmadoobe iyo Cayn hadduu, qiiqu kor u duullo

Qudhoon kaa jaro iyo naftood, qariso mooyaane

Qaaxada ninweyn oo dhurwaa, qodayo mooyaane

Qolqolada nin joogoon abtow, qarinno mooyaane

Qareen iyo xigaalkaynu nahay, ood qirato mooyaane

Qowsaarro tobana oo hilibaha, qalaya mooyaane

Qoraxay Ogaadeen haddaan, laga qareen raacin

Haddaan nabada waad quudhsatee, qaalin lagu doonin

Qosolkiyo haddaan Tarabiyow quruxdu beenoobin

Sheekooyinka Reer Almis

Sida la weriyey Faadumo Wacays Faarax oo ahayd gabadh qurux lagu majeertey; waxay ka dhalatay Reer Caynaanshe (Habar Yoonis), waxayna ooridiisa ahayd oo ay u dhaxday Maxamed Jaamac Caymar oo Xasan Maxamed ah (Ciise Muuse). Muddo bilo ah markii ay guri laheyd ayaa waxa xoog ku kaxaystey nin la odhan jirey Guun oo Reer Axmed Nuux ah (Sacad Muuse), oo ay Faadumo ilma-abti ahaayeen, Guun wuxuu Faadumo ka kaxaystey Banka Aroori ee Burco kanbalkeeda ah. Wuxuu ku qaatay faras dheereeya, waxaanu la tegey Bulaxaar. Dabadeedna wuu gabyey. Wuxuuna yidhi:

Xasan Maxamed xoog iyo laf iyo ma’u xiniin sheegtey

Xaf-ma siiyey Faadumo intaan Xamar u heenseeyey

Xiniinyaha ma jaray tuugaggii xabagta miisaayey

Gug baa laysku yidhi; afkaa gacanta la saaray; hibashaa la giirtey; ninkii gabadha laga dhacay iyo beeshoodiiba cadhay go’een, waxayna la ahaatay in karaamadoodii iyo dhegtoodiiba dhulka lagu dhuftay. Guddi baa la saaray; waxaana la go’aamiyey in ergo loo diro nimankii gabadha qaadey. Guun oo aroos ah ayey ergadii u tagtey, garawshiiyose ma bixine gawdh iyo af-lagaado ayuu ku jawaabay. Markii ergadii fara-madhnaan la soo noqotey, guluf baa la abaabuley; waxaana ciidanka abbaanduule u ahaa Cali Jaamac Haabiil. Waa kii lahaa, markii uu ciidanka uruursanayey, isagoo u gooddiyaaya nimankii Faadumo dhacay:

Goodiyo abeesaan sidaa garanse maysaane

Guddidiin xumaataye sun baa gawska dhigateene

Gunse waxa ah keenney ilmadu gobo’ tidhaahdaaye

Qal-qaaladii ciidan markii ay dhammaatey, guuto cago-madow ah ayaa la soo dareeriyey; galbeed iyo Buula-Xaar ayaa afka la soo saarey. Dhexda intii lagu sii jirey gabayo badan ayuu Cali Jaamac Haabiil tiriyey; waxaana ka mid ahaa geeraarkan uu faraskiisa u tiriyey oo dhawrkan tuduc laga hayo:

Haddaanan dhebi qaadhey

Dhag intaan kugu siiyo

Dhuunta kaaga aroorin

Haddaanan bir la dhaabey

Afka kuugu dhammeynoo

Dhareer kaa tifiq leynin

Dhabbo geel ka carraabay

Haddaan Siig dhitinaayiyo

Lagu moodin dhurwaa

Duhur dabadii ayaa weerar qabax laysku siiyey. Cali Jaamac wuxuu faraskiisii jiidhsiiyey gurigey Faadumo ku jirtey. Markii uu gurigii dumiyeyna Faadumo ayuu cududda ku dhegey, waanu soo fan-gashadey (faraskiisii ayuu xagga dambe soo saarey). Dabadeedna wuxuu ku tiraabay:

Is wadhaan-wadhkii Faadumoy wadhi ma kaa raacdey

Maalintaa ayey la baxdey Faadumo Wadhi oo beryihii dambe lagu naaneysi jirey. Ciidankii markii ay Faadumo gacantooda gashey wey ka jeedladeen waxaaney tageen magaalada Berbera; oo Reer Axmed Nuux aad u joogey. Dhoola-tus iyo is-muujin ka dib, Cali oo Faadumo sitaa faraskii ka soo degey, oo ka hor geeraarey nimankii, wuxuuna yidhi:

Cali-raan isha day

Guuna oohinta day

Ildab hiimada day

Ud-uduufka bahdoodiyo

Idilkii Axmed Nuuxna

Aqoon gaabnida day

Eebadaan sitiyo

Xamarna aabiga day