Qof

Qof (af-ingiriis: person) waa hal shaqsi, wadarka ama jamaceeduna waa Dad, nurkeeda na wuxuu leeyahay xuquuq, ilaalin, iyo masuuliyado gaar ah oo bulshada ama nidaamka sharciga ah ka dhaxeeya. Qofnimo waxaa lagu gartaa astaamo sida miyir-qab, is-ogaan, garasho, iyo awoodda uu qofku u leeyahay inuu la xiriiro dadka kale. Falsafad ahaan iyo anshax ahaanba, qofnimo waxaa lala xiriiriyaa muhiimad moral ah iyo in qofka la ixtiraamo, iyadoo aan loo eegin da’da, awoodda, ama xitaa nooca uu yahay. Qodobkani wuxuu door weyn ka ciyaaraa doodaha la xiriira ilmo iska soo ridka, xuquuqda xayawaanka, sirdoonka macmalka ah (AI), iyo go’aannada nolosha dhamaadkeeda la xiriira.

Dhinaca sharciga, qofnimo waxaa la siiyaa cid kasta oo loo arko inay leedahay awood ay ku yeelan karto xuquuq iyo masuuliyado – sida caadiga ah bani’aadamka, balse mararka qaarna shirkado ama ururo. Si kastaba ha ahaatee, xuduudaha qofnimadu weli waa arrin dood ka taagan tahay, gaar ahaan marka laga hadlayo dhallaanka aan weli dhalan, xayawaanka, iyo mashiinnada leh sirdoon horumarsan. Doodahan waxay soo saaraan su’aalo adag oo ku saabsan waxa qofnimo sameeya iyo haddii dhammaan dadka la siiyo sinnaan sharci ah iyo ixtiraam.

Waxaa dhici karta jaceyl walaaltinimo dad can qaraabo aheyn at sida walaalaha oo kale isu jeclaadaan kaasi laftarkisu waa nooc kamida ah jaceylka.

Ilaahay baa wax kasta oo nool abuuray. Ninkii ugu horreeyay Aadan baa la dhahay. Binu'aadankoo dhan waxay ka farcameen Aadan iyo Xaawa.