Ciidagale (English: Eidagale, Arabic: عيدَ جلي, Full Name: Daoud Ismail Shiekh Ishaq) Waa beel kamida beelwaynta Isaaq.Beeshu waxay degaan rasimaya gobolka Maroodi jeex Ee Somaliland iyo DDS Ethiopia.

Eidagale
عيدَ جلي
Meelaha ay ku badan yihiin
 Kenya
 Itoobiya
 Jabuuti
 Somaliland
Luqada

Somali

Diinta

Islam

Dadka ay dhalyo wadagaan

Other Isaaq,clan.

Baahsanaanta

wax ka badal
 
Map of Somaliland showing distribution of the Eidagalle tribe in western and southwestern Somaliland

Eidagalle waa beel ka tirsan beelaha Isaaq. Waxay degaan tiro badan ku leeyihiin gobolka Maroodi Jeex ee Somaliland, gaar ahaan magaalada Hargeysa (dhinacyadeeda dhexe iyo koonfur-bari), iyo degmada Salaxley . Intaa waxaa dheer, Ciidagale waxay sidoo kale si weyn ugu baahsan yihiin gobollada DDS ee Itoobiya, gaar ahaan degmooyinka Daroor, Awaare, iyo Misraq Gashamo.

Beesha Eedagaale waxay leedahay laamo hoose oo ay ka mid yihiin Mohamed Daoud (Guuyoobe), kuwaas oo degan degmada Oodweyne ee gobolka Togdheer. Sidoo kale, qayb ka mid ah beesha ayaa si taariikhi ah ugu nool waddanka Kenya, halkaas oo ay ka yihiin qayb muhiim ah oo si wayn looyaqaano loona ixtiraamo, laguna magaacabo Isahakia.[1][2]

Tariikhda (History)

wax ka badal

Nasabka (Lineage)

wax ka badal

Sheekh Isxaaq wuxuu ka mid ahaa culimadii ka soo haajiray Carabta kuna soo tallaabay badda si ay Islaamka ugu faafiyaan Geeska Afrika qarnigii 12aad ilaa 13aad. Sidaas darteed, Sheekh Isxaaq wuxuu guursaday labo dumar ah oo deegaanka ah gudaha Somaliland, wuxuuna ka dhalay siddeed wiil. Mid ka mid ah, Ismaaciil, wuxuu noqday aabihii beesha Ciidagale.[3]

Xiliyadii Dhexe (Medieval period)

wax ka badal

Taariikh ahaan, beesha Ciidagale waxay ka mid ahayd beelihii ka qayb galay dagaalladii lagu qaaday boqortooyadii Xabashida waxayna hoos tagi jireen Saldanaddii Adal. Waxay si gaar ah ugu xusan yihiin buugga Futuh al-Habash (Futuxul Xabash) oo lagu tilmaamay in beelahaasi yihiin Habar Magaadle. Habar Magaadle waxaa laga soo saaray halyeeygii taariikhiga ahaa ee Axmed Gurey bin Xuseen, oo ahaa gacanta midig ee Axmed Ibraahim al-Ghazi.[4]

 
An artistic reconstruction of a 19th-century Eidagale warrior of the Isaaq clan, shown holding a spear and shield—symbolizing his role as both a fearless protector and a guardian of nomadic heritage.

Beesha Ciidagale—gaar ahaan laanta Abokor Muuse—waxay door weyn ka ciyaareen dagaalkii qarnigii 16aad uu hogaaminayay Axmed Gurey bin Xuseen (Axmed Ibraahim al-Ghazi) ee lagula dagaallamay boqortooyadii Xabashida. Dagaalkan taariikhiga ah oo lagu xusay buugga *Futuh al-Habash*, beelo badan oo Soomaaliyeed ayaa ka qeyb galay. Halyeeyada la xasuusto waxaa ka mid ahaa Basiralle iyo Dhimbil oo ahaa ugaasyo (Ugaz), taariikh ahaana loogu xuso iyo saraakiil ciidan oo caan ah. Basiralle, oo lagu xasuusto geesinimo, wuxuu ku geeriyooday dhawac soogaadhay meel u dhow magaalada Harar.

jifo kale oo muhiim ah oo ka tirsana laanta Cabdiraxmaan Muuse, kaasoo ka qayb qaatay dagaladii Axmed Gurey , waxaa lagu nanaysaa Gashaanbuur oo ah Hussein Abokor Matan, oo ah geesiyadii ka qaybqaatay dagalkii iyo difaciiba Axmarada ee Axmed Gurey .

Cilmibaare I. M. Lewis wuxuu xusay in jiray laba Axmed Gurey oo la isku khalday:

Buuggu wuxuu tilmaamayaa laba Axmed oo loogu yeero ‘midig-la’. Mid waxaa lagu magacaabaa "Axmed Gurey Soomaali", oo loo aqoonsaday inuu yahay Axmed Gurey Xuseen, hogaamiye ka tirsanaa Habar Magaadle. Midka kalena waxaa loogu yeeraa “Iimaam Axmed”. Waxaa la rumeysan yahay in labadaas Axmed la isku khalday oo laga dhigay hal halyeey oo kali ah.[5]

 
The shrine of Aw Barkhadle — a sacred site where Isaaq clans, including the Eidagale, have long sworn oaths and settled disputes under a holy relic linked to the Prophet Muhammad.

Qabriga Sheekh Aw Barkhadle oo u dhexeeya Berbera iyo Hargeysa wuxuu ahaa goob barakeysan oo beelaha Isaaq ay u adeegsadeen dhaarista, heshiisiinta iyo xallinta khilaafaadka. Beesha Ciidagale, oo ka mid ah hogaamiyeyaasha dhaqanka Isaaq, ayaa door muhiim ah ka qaadatay maamulka goobtan barakeysan.

Beelaha si gaar ah uga qayb qaatay ilaalinta sharafta iyo shaqada goobta barakeysan ee Aw Barkhadle waxaa ka mid ahayd beesha Ciidagale. Ciidagale waxay caan ku ahaayeen geesinimadooda dagaal iyo hibadooda suugaaneed, waxayna sidoo kale hayeen xilka qiimaha badan ee ah dhexdhexaadiyeyaal iyo ilaalinayaal dhaqanka xeerka Soomaalida. Odayaasha la qadariyo ee beesha ayaa inta badan guddoomin jiray dhaarista heshiisyada iyo xallinta muranada lagu qabto Aw Barkhadle, si loo ilaaliyo heshiisyada loona sugo nabadda iyo wada noolaanshaha bulshada

Marka la kulmo arrin adag oo saameynaysa beelaha Isaaq guud ahaan, waxaa la keenaa waraaq si gaar ah loo ilaaliyo oo yaalla qabriga, kuna saxiixan yahay Bilaal, addoonkii Khaliifadii hore. Dhaaro cusub ayaa lagu kala qaadayaa. Sannadkii 1846, waxa la keenay Berbera oo ay wateen beesha Ciidagale, halkaas oo beelaha Aala Axmed iyo Aala Yuusuf ku dhaarteen inay nabad ku noolaadaan.[6]

 
A symbolic portrait of a modern eagle-keeper, whose bond with the golden eagle reflects the Eidagale clan’s legacy of bravery, independence, and reverence for nature. The image evokes echoes of the clan’s role as fearless warriors and custodians of Somali oral tradition.

Eidagale waxay si dhaqameed u lahaayeen doorka hoggaaminta gudaha iyo nabadeynta khilaafaadka, iyagoo lagu yaqaan xigmadda iyo kartida suugaanta. Xeer-beegti iyo gabyaa caan ah ayaa kasoo jeeda, waxaana ay adeegsadaan xeer-Soomaaliyeed, dood furan iyo gabayo si ay u xalliyaan ismaandhaafka. Duqeyda beesha waxay inta badan ahaayeen garsoorayaal dhexdhexaad ah marka ay colaado ka dhex qarxaan beelaha walaalaha ah. Aw Barkhadle ayaa mar walba ahayd goobta ugu sarreysa ee dhaar iyo heshiis lagu sameeyo.

Hoggaamiyeyaasha Eidagale ayaa door muhiim ah ka ciyaari jiray dhexdhexaadinta khilaafaadka u dhexeeya beelaha—iyagoo noqday kuwa isku xira kooxaha is haya oo nabad ka dhex abuura. Mid ka mid ah meelaha ugu barakeysan ee heshiisyada nabadeed lagu gaari jiray wuxuu ahaa quduuska Aw Barkhadle, oo ku yaalla inta u dhexeysa Berbera iyo Hargeysa. Halkaas ayaa lagu dhaaran jiray, iyadoo la isticmaalayo agab quduus ah, waxaana lagu xoojin jiray heshiisyo nabadeed oo waara—taasoo muujinaysa kaalinta ay Eidagale ku lahaayeen ilaalinta dhaqanka iyo sharciga.

 
An artistic rendering of an Eidagale warrior, symbolizing the clan's martial legacy and guardianship of territory.

Xilliyada khatarta dibadda ah, sida soo galootiga gumaysiga ama dagaallada beelaha, Eidagale waxay si degdeg ah isu abaabuli jireen una midoobi jireen difaaca dhulkooda, iyagoo noqda ilaalayaasha deegaankooda. Dhaqankaas qotoda dheer ee hoggaaminta iyo dhexdhexaadinta waxaa si muuqata u matalayey halyeyaal sida Suldaan Cabdillaahi Dheria, kaasoo saameyn weyn ku lahaa dhammaadkii qarnigii 19aad iyo billowgii qarnigii 20aad—wuxuuna astaan u ahaa sii socoshada awoodda Eidagale ee xagga maamulka dhaqanka iyo dhexdhexaadinta beelaha.

Dhammaadkii qarnigii 19aad iyo billowgii qarnigii 20aad, Suldaan Cabdillaahi Dheria wuxuu ka soo dhex baxay isagoo noqday mid ka mid ah madax-dhaqameedyadii ugu magaca dheeraa beesha Isaaq, gaar ahaan beesha Eidagale. Waxaa si weyn loogu xusuustaa xikmaddiisa iyo kartidiisa dhexdhexaadin, wuxuuna door muhiim ah ka qaatay xallinta khilaafaadka, ilaalinta xeerka Soomaalida, iyo maareynta xiriirka lala lahaa gumaystihii Ingiriiska. Hoggaamintiisu waxay xoojisay nidaamka dhaqameed xilli ay jireen isbeddello siyaasadeed oo waaweyn. Maanta, dhaxalkiisii hoggaamineed si weyn ayaa looga xurmeynayaa guud ahaan Somaliland.

 
An 1894 Italian map showing the domain of Sultan Deria in the Horn of Africa, illustrating the geographic extent of his influence during the colonial period.

Eidagale waxay caan ku ahaayeen xirfaddooda fardo-fuulka, waxaana weeraradoodii xoogga badnaa ay gaadhi jireen laga bilaabo xeebta ilaa gudaha dalka. Sida uu sheegay Carlos Swayne, oo dhex maray Somaliland dhammaadkii qarnigii 19aad, Eidagale waxay ka mid ahaayeen beelaha ugu jecel weerarada:

“Beelaha ku dhow xeebta waqooyi ee ugu jecel weerarada waxay u muuqdaan inay yihiin Habr Awal, Eidagale, iyo Habr Gerhajis.”[7]

Marka laga soo tago xirfaddooda fardo-fuulka, Eidagale sidoo kale waxay caan ku yihiin fasahaaddooda suugaanta dhaqanka Soomaalida, gaar ahaan gabayga. Waxay soo saareen gabayaaal caan ah sida Xasan Tarabi iyo Elmi Boodhari. Taariikh ahaan, Eidagale waxaa beelaha kale ee Soomaaliyeed u aqoonsanaayeen khubaro suugaanta gabayga:[8]

“Beelaha Soomaaliyeed dhexdeeda, Eidagale waxaa lagu yaqaan khubarnimada tirinta gabayada. Hal gabyaa oo ka tirsan Eidagale laga yaabee inuusan ka heer sarreyn gabyaa wanaagsan oo beel kale ah, laakiin Eidagale waxay u muuqdaan inay gabyaaal badan ka jiraan marka loo eego beelaha kale. ‘Haddii aad halkaan keento boqol nin oo Eidagale ah,’ ayuu ii sheegay Hersi Jaamac, ‘oo aad waydiiso kee gabaygiisa tirin kara, sagaashan iyo shan baa tirin kara. Inta kale weli way baranayaan.’”[9]

 
Close-up of an 1885 Royal Geographical Society map, showing Hargeisa (Harrer-es-Sagheer) as well as the Eidagale subtribe (Eed-a-galleh) residing within and around the town. The Naasa Hablood hills (Nas Hubla) can also be seen in the map.[10]

Qarnigyo badan, beesha Eidagale waxay door muhiim ah ku lahayd ganacsigii geela ee fog ee Soomaaliyeed. Ganacsatada Eidagale waxay ka soo heli jireen agabyo kala duwan gobolka Soomaalida ee dhulka hadda loo yaqaan Itoobiya, sida xoolaha, malmalka (acacia gum), muxurta (myrrh), iyo subagga, kuwaas oo markii dambe loo dhoofin jiray Koonfurta Carabta.

Ganacsatada karavaanka ee Eidagale waxay aasaaseen xarumo ganacsi oo muhiim ah gudaha dalka, kuwaas oo ay ka mid tahay magaalada casriga ah ee Hargeysa, taasoo la aasaasay qarnigii 19aad, kana ahayd meel isgoys ah oo u dhexeysa Berbera iyo gudaha Soomaalida.Hargeysa waxaa asal ahaan loo aasaasay bartamaha qarnigii 19aad si ay u noqoto xarun karavaan oo xiriirisa Berbera iyo gudaha.[11][12]

Qayb dhownaata oo laga qaaday khariidaddii 1885 ee ay daabacday Royal Geographical Society ayaa si cad u muujinaysa joogitaanka dhuleed ee beesha Eidagale. Khariidaddu waxay calaamadaynaysaa magaalada Hargeysa (oo ku qoran Harrer-es-Sagheer), iyadoo beesha Eidagale loogu yeedhay Eed-a-galleh kuna muujisan inay deggan yihiin gudaha iyo nawaaxiga deegaankaas. Buuraleyda Naasa Hablood, oo khariidadda lagu qoray Nas Hubla, sidoo kale waa lagu sawiray, taasoo xoojinaysa isku xirka juqraafiyeed iyo dhaqan ee beesha Eidagale ee gobolkaasi.[13]

 
This image reflects the enduring relationship between the Eidagale and their camels—emblems of prosperity, honor, and strength. Renowned for their camel herding skills and rich poetic tradition, the Eidagale embody a vibrant nomadic culture passed down through generations.

Beesha Eidagale waxaa si weyn loogu yaqaannaa xirfaddooda suugaanta, gaar ahaan gabayga, kaas oo kaalin weyn ku leh aqoonsigooda iyo dhaqankooda. Waxaa lagu tiriyaa dad xigmadda iyo hadal-fasahaadda ku caan baxay, iyagoo gabayga u adeegsada sidii ay u xafidi lahaayeen taariikhda, u gudbin lahaayeen qiimaha bulsheed, una xallin lahaayeen khilaafaadka. Waxaa hadal caan ah oo laga dhex maqlo odhanaya: "Nin aan gabayn karin weli ma dhalan." Tani waxay muujinaysaa sida gabaygu uga yahay laf-dhabar aqoonta iyo wada-noolaanshaha bulshada Eidagale.

Marka laga soo tago hidda-sugaaneedkooda, beesha Eidagale waxay sidoo kale caan ku yihiin xirfadda xoolo-dhaqatada, gaar ahaan dhaqashada geela, oo ah tiirka ugu weyn ee dhaqaalahooda iyo noloshooda reer guuraanimada. Geelu wuxuu leeyahay qiimo weyn, wuxuuna astaan u yahay hanti, sharaf, iyo adkaysi. Khibraddooda dheer ee ku saabsan dhaqashada iyo daryeelka geela waxay ka tarjumaysaa aqoon jiilal badan soo jirtay, taasoo ka dhigaysa dad si heer sare ah u yaqaan sida loo ilaaliyo loona kobciyo xoolaha.

Isku dhafka suugaantooda afka ah iyo xirfaddooda xoolo-dhaqatada ayaa ah labada tiir ee ugu waaweyn ee dhaxalka dhaqameed ee beesha Eidagale—waa hiddo soo jireen ah oo qoto dheer leh, taasoo weli si xooggan u qeexaysa aqoonsigooda jiilba jiil. An image illustrating 19th-century trade:

 
Berbera in 1884 – a strategic coastal trading hub where Eidagale camel caravans brought myrrh, frankincense, butter and livestock.

Beesha Eidagale waxay si weyn ugaga qayb qaadatay ganacsiga guud ee geela iyo agabka dabiiciga ah ee gobolka. Karavaannadii ka yimid gudaha gudaha ayaa halkan ku degi jiray, iyagoo ka ganacsan jiray muxur, malmal, subag iyo xoolo, taasoo Berbera ka dhigtay xarun ganacsi oo istiraatiiji ah oo u xiriiriya gudaha iyo suuqyada caalamiga ah.

Soomaalida beesha Eidagale ayaa ka yimaada Ogaadeen iyagoo wata baallo, muxur, malmal, ari, lo’, iyo subag; beddelkeedna waxay ka qaataan dhar jumlo ah. Xilligiiba afar jeer ayay safarradan samaynayaan. Ma joogaan wax ka badan hal bil, intay joogaanna waxay la deggan yihiin reerahooda, cunadoodana waxay ku cunaan makhbaza, ama goobaha cuntada lagu wada cuno.[14]

A summarized family tree of the Eidagalle Clan is presented below.[15]

  • Daoud(Eidagalle)
    • Mohamed Daoud
      • Egal Mohamed (Rer Cigal)
      • Ali Mohamed (Rer Afwayne)
      • Urkurag Mohamed
        • Ali Urkurag
          • Fiqi Sa'ad Ali
          • Mahamoud Ali
          • Ahmed Ali
          • Ismail Ali
            • Ali Ismail
              • Osman Ali
              • Jama Ali
              • Geedi Ali (Rer Aw)
              • Yonis Ali
              • Ileiye Ali
              • Hagga Ali
              • Nuh Ali
                • Ali Nuh
              • Aden Ali
                • Guled Aden
                • Ali Aden
              • Roble Ali
                • Hassan Roble
                  • Jibril Hassan
                    • Aden Jibril
                    • Mohamed Jibril
                  • Deria Hassan
                    • Mohamed Deria
                    • Hussein Deria
                • Ali Roble
                  • Warfa Ali
                  • Farah Ali
                    • Hassan Farah
                  • Abdalle Ali
              • Abdalle Ali
                • Geedi Abdalle
                • Mohamed Abdalle
    • Abokor Daoud
      • Bilaal Abokor
        • Mohamed Bilal
          • Egal Mohamed
          • Hassan Mohamed
          • Farah Mohamed
          • Yusuf Mohamed
          • Abdi Mohamed
            • Geedi Abdi
            • Aden Abdi
            • Hassan Abdi
          • Abdalle Mohamed
            • Samter Abdalle
            • Abane Abdalle
            • Hasan Abdalle
      • Isse Abokor
        • Dualeh Isse
          • Musa Dualeh
          • Mohamed Dualeh
          • Deria Duleh
        • Hassan Isse
          • Afi Hassan
          • Hujale Hassan
          • Abar Hassan
          • Yusuf Hassan
          • Shire Hassan
          • Barre Hassan
    • Muse Daoud
      • Abokor Muuse
        • Mohammad Abokor
          • Yusuf Mohamed
          • Abokor Mohamed
            • Ibrahim Abokor
            • Hassan Abokor
              • Muuse Hassan
              • Laqshe Hassan
              • Basiralle Hassan
              • Dhimbil Hassan
                • Mohammed Dhimbil
                  • Musa Mohamed
                    • Adawe Muuse
                      • Absiye Adawe
                        • Allamagn Adawe
                        • Yusuf Adawe
                        • Liban Adawe
                        • Roble Adawe
                        • Farah Adawe
                        • Osman Adawe
                      • Aden Muuse
                        • Had Adan
                        • Roble Aden
                        • Abane Aden
                        • Ali Aden
                        • Burale Aden
                        • Geedi Aden
                        • Boqorre Aden
                          • Sugulle Boqore
                          • Liban Boqorre
                          • Abdi Boqorre
                          • Yusuf Boqorre
                          • Egal Boqorre
                  • Fatah Mohamed
                  • Mucawiye Mohamed
                  • Guled (Wardon) Mohamed
                • Muuse Dhimbil
                  • Abdalle Muuse (Rer Abdalle)
                    • Jibirl Abdalle
                      • Kalil Jibirl
                        • Calanle kalil
                        • Abdi kalil
                        • Magan kalil
                        • Ismail kalil
                        • Indhoad kalil
                      • Aden Jibril (Rer Aden)
                        • Benin Aden
                        • Nur Aden
                        • Muse Aden
                        • Eileie Adan
                        • Barre Aden
                        • Ibrahim Aden
                        • Mohamed Aden
                        • Geedi Aden
                        • Wais Aden
                        • Ali Aden
                        • Adan Aden
                          • Ahmed Aden
                          • Eiye Aden
                      • Abdi Jibril
                        • Ali Abdi
                        • Nour Abdi
                        • Benin Abdi
                          • Naleye Benin
                          • Ahmed Benin
                          • Hersi Benin
                          • Osman Benin
                        • Abdille Abdi
                          • Gallab Abdille
                            • Ismail Gallab
                            • Asker Gallab
                          • Eiye Abdille
                            • Guled Eiye
                            • Hagar Eiye
                            • Kalil Eiye
                            • Abokor Eiye
                          • Mohamed Abdille
                            • Ahmed Mohamed
                              • Gubadle Ahmed
                              • Samter Ahmed
                              • Ali Ahmed
                                • Kalil Ali
                                • Jibril Ali
                              • Boqorre Ahmed
                                • Geedi Boqorre
                                • Farah Boqorre
                                • Sugulle Boqorre
                                • Abdalle Boqorre
                  • Mahamoud Muuse (Rer Mahammud)
                    • Shirdon Mohamoud
                      • Hamud Shirdon
                      • Suldan Shirdon
                      • Osman Shirdon
                      • Yusuf Shirdon
                      • Geele Shirdon
                    • Hildiid Mohamoud
                      • Odowa Hildiid
                      • Ali Hildiid
                      • Geedi Hildiid (Rer Geedi)
                        • Odawa Geedi
                          • Odawa Odawa
                          • Mahamoud Odawa
                        • Geele Geedi
                        • Nour(Shire) Geedi
                        • Haji Dirie Geedi
                        • Samter Geedi
                        • Ahmed Geedi
                        • Ali Geedi
                        • Roble Geedi
                        • Yusuf Geedi
                      • Hersi Hildiid (Rer Hersi)
                        • Ali Hersi
                        • Mahamoud Hersi
                        • Geele Hersi
                        • Elmi Hersi
                        • Farah Hersi
                        • Ismail Hersi
                        • Shire Hersi
                        • Deria Hersi
                        • Mohamed hersi
                        • Liban Hersi
                        • khalaf Hersi
                        • Wais Hersi
                        • Egal Hersi
                        • Jama Hersi
                        • Koshin Hersi
                        • Aden Hersi
                        • Abdi Hersi
                • Ahmed Dhimbil
                  • Musa Ahmed
                  • Liban Ahmed
                    • Abdi Liban
                      • Ismail Abdi (Ayansame)
                        • Aden Ismail
                        • Iman Ismail
                        • Bulale Ismail
                        • Geedi Ismail
                        • Idiris Ismail
                        • Abdalle Ismail
                        • Shirwac Ismail
                      • Muhammed Abdi (Addeh)
                        • Sarar Mohamed
                          • Nour Sarar
                          • Mohamed(Hersi) Sarar
                          • Farah Sarar
                        • Ahmed(Bedar)Mohamed
                          • Koshin Ahmed
                          • Samter Ahmed
                          • Uballe Ahmed
                          • Karie Ahmed
                          • Mohamed Ahmed
            • Aden Abokor
              • ( Aden Mohamed)
                • Mohamed Aden
                • Awal Aden (Rer Cawl)
                  • Abdi Awal
                    • Had Abdi
                    • Nour Abdi
                    • Ahmed Abdi
                    • Liban Abdi
                    • Omar Abdi
                    • Ibrahim Abdi
                    • Mohamoud Abdi
                  • Hassan Aden
                    • Ziyad Hassan
                    • Odawa Hasaan
                    • Egal Hassan
                    • Ladon Hassan
                      • Aden Ladon
                      • Farah Ladon
                    • Abdalle Hassan
                      • Ahmed Abdalle
                        • Geedi Ahmed
                          • Ali Geedi
                          • Gele Geedi
                          • Hode Geedi
                          • Samter Geedi
                          • Allamagan Geedi
                          • Shire Geedi
                          • Musa Geedi
                        • Halas Ahmed
                        • Egal Ahmed
                      • Ali Abdalle
                      • Abdi Abdalle (Abdi Waddago)
      • Abdirahman Muuse
        • Yonis Abdiraham
          • Aden Yonis
          • Ismail Yonis
          • Ugadh Yonis
          • Mohamed Yonis
        • Abdalle Abdirahman
          • Mohamed Abdalle (Bah Daylo)
            • Gadidi Mohamed
            • Abdalle Mohamed
            • Loge Mohamed
        • Ibrahim Abdalle
        • Kulul Ibrahim (Rer Kul)
        • Abdi Ibrahim (Abdi Dheeri)
          • Burale Abdi
          • Qabile Abdi
          • Hildiid Abdi
          • Robe Abdi
          • Geedi Abdi
        • Abokor Ibrahim
          • Idile Abokor (Rer Iidle)
            • Ismail Iidle
            • Bare Iidle
          • Hussein Abokor Matan (Gashaabuur)
            • Roble Matan
            • Hamud Matan
            • Aden Matan
            • Damal Aden
              • Gabdon Dhamal (Rer Gabdoon)
              • Hode Dhamal (Dhamal YarYar)
              • Deria Dhamal (Dhamal YarYar)
              • Gabib Dhamal (Dhamal YarYar)
              • Boondhamal (Dhamal YarYar)
              • Fatah Dhamal (Dhamal YarYar)
              • Essa Dhamal
                • Aden Essa
                • Warfa Isse (Gaal-Eri)
                • Guled Isse (Addeh or Addaniyad)
                • Liban Isse (Rer Liibaan)
                • Hassan Isse (Rer Hassan Isse)
                • Abdi Isse ( Rer Abdi Isse)
                  • Baho Abdi
                  • Mohamed Abdi
                  • Sugulle Abdi
                  • Aninanshe Abdi
                  • Amare Abdi
                  • Ileiye Afwayne Abdi
                  • Dualeh (Samter) Abdi
                  • Hersi Abdi
                  • Habarwa Abdi
                  • Warafa Abdi
                  • Wais Abdi
                  • Rage Abdi
                  • Abdalle Abdi
                  • Aden Abdi
                  • Abdi Bari (Rer Abdi Bari)
                  • Guled Abdi (Rer Guleed)

Notable figures

wax ka badal
  • Abdillahi Deria – Prominent anti-colonial fighter
  • Mohammed Mooge Liibaan – prominent Somali instrumentalist, vocalist, and poet.
  • Gaabuush – Is a scholar, an Air Force engineer, and a respected military leader.
  • Sh Mohamed Ali Geedi – Scholar and Founder of Horn of Africa charity Organization
  • Axmed Ismaaciil Diiriye "Qaasim" – Prominent Somali poet, known for his influential role in Somali literature.
  • Kol Ibrahim Koodbuur – Revered Somali SNM commander and freedom fighter, known for his unmatched courage and sacrifice in the struggle against dictatorship.
  • Kol Mohamed Aden (Wali)
  • Hassan Guure Jamac
  • Abwaan Dheeg
  • Siyasi Ali Mohamed Ibrahim (Ali Sanyare)
  • Hussein M. Adam|Hussein Mohammed Adam (Tanzania) – foremost Somali intellectual and scholar who founded the Somali Studies International Association (SSIA)
  • Faysal Ali Warabe – chairman of UCID party (Justice and Development party of Somaliland)
  • Abwan Qawdhan Dualeh
  • Ahmed Mooge Liibaan – prominent Somali musician and singer
  • Hajji Abdi Hussein Yusuf (Abdi Warabe)– Respected Somali elder and Guurti member, known for his wisdom and role in peacebuilding and traditional leadership.
  • Suldaan Sakariye Suldan Mohamed S.C/laahi (Galaal)
  • Suldaan Aden S.Farah S.Omar
  • Khadra Dahir Cige – popular Somali singer
  • Abdirahman Jama Andholeh –Anti-Colonial fighter
  • Mohamed Hassan Finad – Politician and Activist
  • Mohamoud Guure Husien (Gaal-Eri) – Was a key Somali political figure who led the SNM office in France and was responsible for Somalia’s foreign strategic policy during the Ogaden War.
  • Ahmed Mohamed Diriye (Toorno) – Former Minister of Education and planning
  • Hussein Mohamed Mohamoud – Former Minister of Health
  • Jama Mohamed Ghalib – served as speaker of the Somali Parliament during the Somali Republic's early civilian administration, between 1960 and 1964
  • Mahamed Abdiqadir – 8th grand sultan of the Isaaq
  • Ismail Mahmud Hurre – former foreign minister of the Transitional Federal Government of Somalia, between 2000-2002 and 2006–2007
  • Hussein Ali Mahamado – Activist And Founder Ina-Guuxa Foundation
  • Jama Asker –Activist And Politician
  • Mohamed Osman Aalin – Father of Somaliland Immigration border
  • Abwan Ali Mooge Geedi Egal
  • Abdishakur Dayib – Prominent Journalist
  • Bihi Iman Eige –Minister of Finance of Somalia
  • Sucad Ibrahim Abdi – Politician and Activist
  • Fadumo faysal Ali – The founder and CEO of Hoiwa Oy
  • Daud Mahamed – the ninth and current grand sultan of the Isaaq Sultanate.
  • Abwan Muse Ali Farur
  • Abdi Bidhan Dahir – Journalist
  • Hussein Arab Isse – former deputy prime minister and minister of defence of Somalia, between 2011 and 2012
  • Abdikarim Ahmed Mooge – Is Somali politician and the current mayor of Hargeisa city
  • Abwan Coloaad Qorane – Poet and Member of Federal Parliament of Somalia
  • Shiekh Harreed (Xareed) – Scholar and Religious leader
  • Guled Bihi Abdi – Politician and Member for Federal Parliament of Somalia
  • Kol Yusuf Bihi Oday – Commander of training school at Awarre
  • Ahmed Ismail Dirie "Qaasim" – Well-known Somali Legendary poet.
  • Khalid Foodhaadhi – Multi-Award-Winnnig Journalist
  • Mahid Guled - Former prime minister of Somalia

References

wax ka badal
  1. Waal, Alexander De (1993). "Violent deeds live on: landmines in Somalia and Somaliland, p. 63"
  2. Lewis, I. M. (3 February 2017). I.M Lewis : peoples of the Horn of Africa. ISBN 9781315308173.
  3. I.M. Lewis, A Modern History of the Somali, fourth edition (Oxford: James Currey, 2002), pp. 31 & 42
  4. "مخطوطات-24 > بهجة الزمان > الصفحة رقم 16". makhtota.ksu.edu.sa. Retrieved 2017-08
  5. Morin, Didier (2004). *Dictionnaire historique afar: 1288-1982*. KARTHALA Editions. ISBN 9782845864924.
  6. The Journal of the Royal Geographical Society Volume 19 p.61-62". 1849
  7. Carlos-Swayne, Harald (1900). Seventeen Trips Through Somaliland and a Visit to Abyssinia. p. 40.
  8. Diriye, p. 75.
  9. Laurance, Margaret. A tree for poverty: Somali poetry and prose. McMaster University Library Press. p. 27.
  10. Royal Geographical Society map, 1885. British Library Archives.
  11. . University of Michigan Press. 1963. p. 27.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  12. Carlos-Swayne, Harald (1900). Seventeen Trips Through Somaliland and a Visit to Abyssinia. p. 96.
  13. Royal Geographical Society map, 1885. British Library Archives.
  14. Hunter, Frederick (1877). *An Account of the British Settlement of Aden in Arabia*. Cengage Gale. p. 41.
  15. Hunt, John A. (1951). A general survey of the Somaliland Protectorate 1944-1950. Wayback Machine (archived 2 February 2022). p. 147.