Af-Tonga waa luqad Austronesiya ah oo ku taal Tonga oo ay ku hadlaan Tongas halkaas oo ay tahay luqadda rasmiga ah ee qaranka. Yaan lagu khaldin luqadaha kale ee loo yaqaan Tonga ee Malawi, Saambiya, Muusanbiig iyo Tayland. Sannadkii 1998-kii tirada dadka ku hadla Tonga ee Tonga waxa la xisaabiyay 96,300 oo qof; haddana waxa jira in ka badan 70,000 oo ku hadla meel ka baxsan Tonga. Marka loo eego kala soocida qoto dheer ee luqadaha, Tonga waxay ku jirtaa kooxda Ooshiyaanig.

Tixraac wax ka badal