Bariga Timor waa wadan oo bariga kaga dhegan jasiirada Timor, waxeena ku yaalaan qaarada Aasiya. wadanka waxoo u dhaxeeyaa Indonesia iyo Australia. wadankaan markiisa hore waxaa soo gumeesan jiray bortuqiiska ku dhawaan 400 oo sano, ka dibneh waxaa qabsatay ciidanka indonesia oo heestay ilaa 25sano, wadanka waxoo xurnimada qaatay, taariikhda marka ee eheed 2002da Timor-Leste (/ timɔːr lɛʃteɪ /; Tetum: Timór Lorosae), si rasmi ah Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Timor-Leste [11] (Portuguese: República Democrática de Timor -Leste, [12] Tetum: Repúblika Demokrátika Timór-Leste), [13] waa waddan madax-bannaan oo ka tirsan badda badda South Asia. Waxay ka kooban tahay qaybta bari ee jasiiradda Timor, jasiiradaha u dhow Atauro iyo Jaco, iyo Oecusse, oo ka baxsan dhinaca waqooyi-galbeed ee jasiiradda ku wareegsan Indonesia Timo Timor. Australia waa deriska koofurta waddanka, oo ay kala soocaan badda Timor. Cabbirka waddanku waa qiyaastii 15,410 km2 (5,400 sq m). [7]

Bariga Timor
  • Repúblika Demokrátika Timor Lorosa'e  (Af-Tetum)
  • República Democrática de Timor-Leste  (Af-Boortaqiis)
Hal ku dheg: Unidade, Acção, Progresso  (Boortaqiis)
Unidade, Asaun, Progresu  (Tetum)
(Af Ingiriis : "Unity, Action, Progress")
Heesta qaranka: Pátria  (Boortaqiis)
(Af Ingiriis : "Fatherland")
Location of East Timor
Location of East Timor
Magaalo madax
Waa Magaalada ugu balaaran
Dili
Luqadaha rasmiga ah
National languages
Dadka East Timorese
Timorese
Maubere (informal)[1][2]
Xukunka Unitary semi-presidential constitutional republic[3][4][5]
 -  President José Ramos-Horta
 -  Prime Minister Taur Matan Ruak
Sharci dejinta National Parliament
Formation
 -  Portuguese Timor 16th century 
 -  Independence declared 28 November 1975 
 -  Annexation by Indonesia 17 July 1976 
 -  Administered by UNTAET 25 October 1999 
 -  Independence restored 20 May 2002 
Baaxad
 -  Guud ahaan 15,410 [6] km2 (154th)
5,743 sq mi 
 -  Biyo (%) negligible
Tirada dadka
 -  2015 Tirakoob 1,167,242[7]
 -  Mugga Dadka 78/km2
203/sq mi
Wax soo saar (PPP) 2017 qiyaastii
 -  Guud ahaan $4.567 billion[8]
 -  Qof qof $5,479[8] (148th)
Wax soo saar (Iskaga magacaaban) 2014 estimate
 -  Guud ahaan $2.498 billion[8]
 -  Calaa qof $3,330[8]
Kobaca (2017)Management:favri limited liability company Location:muqdisho somali 0.625[9] (medium / 132nd)
Lacagta United States dollarb (USD)
Waqtiga (UTC+9)
Wadista Baabuurta left
Thiinada telka +670
ISO 3166 code TL
Furaha Internetka .tlc
Website
timor-leste.gov.tl
a. Fifteen further "national languages" are recognised by the Constitution.
b. Centavo coins also used.
c. .tp has been phased out.


Bariga Timor waxa loo soo dhiibay Portugal sannadkii 16aad, waxaana loo yaqaan Timor Portork ilaa 28-kii Nofember 1975-kii, markii Khidada Kacaanka ee Bariga madaxa-bannaan ee Timor-ka (Fretilin) ​​uu ku dhawaaqay xornimadiisa. Sagaal cisho ka dib, waxaa lagu soo weeraray waxaana qabsaday Indonesia, waxaana lagu dhawaaqay gobolka Indonesia 27-keedii sanadka soo socda. Shaqaaqada Indonesian ee East Timor waxaa lagu gartaa khilaaf aad u xoog badan tobanaan sano oo u dhexeeyay kooxaha kala ah (gaar ahaan Fretilin) ​​iyo milatariga Indonesia.

Xubin wax ka badal

Qaramada Midoobay

Waddnamaha degaan East Timor wax ka badal

Sanadkii 1999-kii, ka dib markii ay qabatay go'aankii Qaramada Midoobay ee madax-bannaanida, isxilqaantu waxay joojisay xukunka dhulka. East Timor wuxuu noqday dalkii ugu horreeyay ee madaxbannaan ee qarniga 21-aad ee 20-kii Maajo 2002 wuxuuna ku biiray Qaramada Midoobay iyo Bulshada Bariga Afrikada Bari. Sanadkii 2011, East Timor waxa uu ku dhawaaqay inuu doonayo inuu xubin ka noqodo Ururka Ururka Aasiyadaha Aasiyada Koonfur Aasiya (ASEAN) isagoo codsanaya inuu noqdo xubin kow iyo tobnaad. East Timor waa qayb ka mid ah ganacsiga bilaashka ah, Timor-Leste-Indonesia-Australia Growth Triangle (TIA-GT). [16] Waa mid ka mida laba qowmiyadood oo Christian ah oo ku yaal Koonfur Bari Asiya, mid kale oo ah Filibiin.

  1. Hicks, David (15 September 2014). Routledge https://books.google.com/books?id=EEKDBAAAQBAJ&pg=PA199&lpg=PA199&dq=east+timor+maubere&source=bl&ots=bytzLue4iJ&sig=vInFACXOR11_uEVgQW1Of__9us4&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiExsSPzJTYAhXHKyYKHTwRD104ChDoAQgoMAA#v=onepage&q=east+timor+maubere&f=false – via Google Books.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  2. Adelman, Howard (28 June 2011). Columbia University Press https://books.google.com/books?id=WRpHAAAAQBAJ&pg=PA281&lpg=PA281&dq=east+timor+maubere&source=bl&ots=kiRA5hRnpb&sig=xDXyZuREqwxJ2PkCh_b-BFtH2_g&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiExsSPzJTYAhXHKyYKHTwRD104ChDoAQhDMAY#v=onepage&q=east+timor+maubere&f=false – via Google Books.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  3. Shoesmith, Dennis (March–April 2003). Asian Survey (PDF). University of California Press. 43 (2): 231–252. ISSN 0004-4687. OCLC 905451085. doi:10.1525/as.2003.43.2.231 http://as.ucpress.edu/content/43/2/231.full-text.pdf. Soo qaatay 25 August 2017. The semi-presidential system in the new state of Timor-Leste has institutionalized a political struggle between the president, Xanana Gusmão, and the prime minister, Mari Alkatiri. This has polarized political alliances and threatens the viability of the new state. This paper explains the ideological divisions and the history of rivalry between these two key political actors. The adoption of Marxism by Fretilin in 1977 led to Gusmão's repudiation of the party in the 1980s and his decision to remove Falintil, the guerrilla movement, from Fretilin control. The power struggle between the two leaders is then examined in the transition to independence. This includes an account of the politicization of the defense and police forces and attempts by Minister of Internal Administration Rogério Lobato to use disaffected Falintil veterans as a counterforce to the Gusmão loyalists in the army. The December 4, 2002, Dili riots are explained in the context of this political struggle.  Barameter aan la aqoon |url-access= ignored (caawin); Maqan ama ebar |title= (caawin)
  4. Neto, Octávio Amorim; Lobo, Marina Costa. APSA 2010 Annual Meeting Paper (PDF). Social Science Research Network. SSRN 1644026 https://papers.ssrn.com/sol3/Delivery.cfm/SSRN_ID1666842_code1512429.pdf. Soo qaatay 25 August 2017.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  5. Beuman, Lydia M. Routledge. ISBN 1317362128. LCCN 2015036590. OCLC 983148216 https://books.google.com/books?id=8GCFCwAAQBAJ&printsec=frontcover. Soo qaatay 18 August 2017 – via Google Books.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  6. [1][dead link]
  7. . Government of Timor-Leste. 25 October 2015 https://web.archive.org/web/20160207232321/http://timor-leste.gov.tl/?p=13777&lang=en. Waxaa laga kaydiyay the original 7 February 2016. Soo qaatay 24 July 2016.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 . The World Bank http://data.worldbank.org/country/timor-leste?display=graph. Soo qaatay 3 May 2014.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  9. (PDF). United Nations Development Programme. 15 September 2018 http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf. Soo qaatay 15 September 2018.  Maqan ama ebar |title= (caawin)